Γράφει ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Η βύθιση του ατμόπλοιου «Χειμάρρα», στις 19 Ιανουαρίου 1947 στον Νότιο Ευβοϊκό είναι το πιο πολύνεκρο ναυτικό δυστύχημα στη χώρα μας. Έμεινε στην ιστορία ως «Ο Τιτανικός της Ελληνικής Ακτοπλοΐας».
Το επιβατηγό ατμόπλοιο «Χειμάρρα», που ανήκε προηγουμένως στη Γερμανία με την ονομασία «Χέρτα», δόθηκε στη χώρα μας ως πολεμική επανόρθωση και το εκμεταλλευόταν το Δημόσιο. Απέπλευσε στις 8:30 το πρωί της 18ης Ιανουαρίου 1947, από τη Θεσσαλονίκη για τον Πειραιά, με 544 επιβάτες και 86 άνδρες πλήρωμα.
Πριν 74 χρόνια, στα μέσα του χειμώνα, τα ξημερώματα της 19ης Ιανουαρίου του 47 το «Χειμάρρα» πήρε μαζί του στον παγωμένο βυθό, τον συμπατριώτη μας Γεώργιο Συλάιδο (1914-1947) πρωτότοκο γιό του Ιωάννη Συλάιδου (1880) (Κορμπακόγιαννη).
Ο Γιώργης, 33 χρονών τότε, υπηρετούσε στην χωροφυλακή. Τα ξημερώματα, στις 18 του Γενάρη 1947 ενώ διασκέδαζε στην Θεσσαλονίκη με τον συμπατριώτη του Γιάννη Κότσαλη (Ζαΐμη) και με εκλεκτή παρέα, τον ειδοποίησαν να συνοδεύσει τους πολιτικούς κρατούμενους στο επιβατηγό πλοίο «Χειμάρρα» που θα τους κατέβαζαν στον Πειραιά και από εκεί θα οδηγούνταν στα γνωστά ξερονήσια.
Ακούστηκαν πολλά για το ναυάγιο τότε όπως αυτό που υποστηρίζει ο Κώστας Συλάιδος (Μαδούρης που βοήθησε στο όλο ιστορικό), ότι το σκάφος το έριξε στα βράχια ο καπετάνιος, προκειμένου να αποδράσουν οι αριστεροί κρατούμενοι.
Υπήρξαν όμως και άλλες εκδοχές που θα αναπτύξουμε παρακάτω.
Με το άγγελμα για τον χαμό του Γιώργη έγινε μεγάλος θρήνος στο χωριό του το Αντρώνι καθότι η οικογένεια ήταν πολυμελής και ο ίδιος πολύ αγαπητός. Ήταν εφτά αδέλφια, τέσσερες τσούπες, η Μαρία, η Βασίλω, η Αθίτσα, η Νικολίτσα και τρία σερνικά, ο Γιώργος, ο Αργύρης και ο Νίκος.
Για την απώλεια του πλοίου το Ελληνικό Δημόσιο εισέπραξε από την ασφάλεια 70.000 λίρες Αγγλίας που μέρος από αυτά τα χρήματα πήραν και οι οικογένειες των πνιγμένων.
Όταν ξεκαθάρισαν όλα, δόθηκε στην πολύτεκνη οικογένειά του γενναία αποζημίωση που ένα μεγάλο μέρος το «έφαγε» επιτήδειος προικοθήρας που δυστυχώς ήταν συγχωριανός μας.
Το επιβατηγό πλοίο «Χειμάρρα» (πρώην S/S Hertha), όπως είπαμε εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκης – Πειραιά.
Στις 4.10 το ξημέρωμα της 19ης Ιανουαρίου του 1947 στην «καρδιά» του εμφυλίου το παλιό ατμόπλοιο Χειμάρρα, που είχε παραχωρηθεί από τους Ιταλούς ως πολεμική αποζημίωση στο ελληνικό δημόσιο, προσέκρουσε στο Νότιο Ευβοϊκό σε μια από τις νησίδες που αποτελούν το σύμπλεγμα «Βερδούγια». Είναι τα νησάκια που βρίσκονται στον δίαυλο του σημερινού πορθμείου της Αγίας Μαρίνας – Στύρων.
Η πρόσκρουση ήταν πολύ δυνατή και εκείνη την στιγμή επικρατούσε στην περιοχή μεγάλη κακοκαιρία και το ρήγμα που άνοιξε είχε σαν αποτέλεσμα τη γρήγορη εισροή υδάτων στο πλοίο, το οποίο βυθίστηκε μετά από 1,5 ώρα, παίρνοντας μαζί του στα παγωμένα νερά του Ευβοϊκού 384 ανθρώπους.
Το πλήρωμα του «Χειμάρρα» όπως κατήγγελλαν οι διασωθέντες δεν λειτούργησε με ψυχραιμία και η εγκατάλειψη του πλοίου έγινε άναρχα. Στα καταστρώματα, λίγο πριν από τη βύθιση, επικράτησε πανικός και οι επιβάτες έδιναν μάχη μεταξύ τους για ένα σωσίβιο. Υπήρξαν καταγγελίες ακόμη ότι μέλη του πληρώματος έφυγαν πρώτα με τις σωσίβιες λέμβους αφήνοντας στην τύχη τους τους επιβαίνοντες.
Οι έρευνες για την αναζήτηση των ναυαγών, άρχισαν μετά 10 ώρες! Τα ναρκαλιευτικά και άλλα διασωστικά σκάφη μάζευαν δύο μέρες μετά επιπλέοντα πτώματα στον Ευβοϊκό. Από τους 630 επιβαίνοντες διασώθηκαν, 246 άτομα αφού πάλεψαν γενναία με τα κύματα.
Ανάμεσα στους επιβάτες, πέρα από τις γυναίκες και τα παιδιά, ήταν και 36 πολιτικοί κρατούμενοι που μεταφέρονταν σε διάφορους τόπους εξορίας καθώς και περίπου 200 χωροφύλακες και στρατιώτες. Μόνο δέκα από αυτούς μπόρεσαν να σωθούν. Ανάμεσα στους διασωθέντες και ο μετέπειτα διατελέσας δήμαρχος Θεσσαλονίκης Ντίνος Κοσμόπουλος. Ανάμεσα σε εκείνους που πνίγηκαν ο φωτορεπόρτερ Ακερμανίδης, ο δήμαρχος Πόρου Δημήτριος Σαμπάνης, μέλη της φρουράς του τότε διαδόχου, πολιτικοί εξόριστοι και χωροφύλακες.
Οι ανακρίσεις έδειξαν, ότι ο ασύρματος του πλοίου δε λειτούργησε διότι με την έκρηξη καταστράφηκαν οι λυχνίες του πομπού. Άλλοι υποστήριξαν ότι το πλοίο δεν πέρασε από το δίαυλο ναυσιπλοΐας αλλά αριστερότερα και οι Άγγλοι ότι χτυπήθηκε από νάρκη που παρασύρθηκε λόγω της θαλασσοταραχής από τα ναρκοπέδια.
Στη δίκη που έγινε αργότερα, τιμωρήθηκε ο ύπαρχος Μπέρτολς με φυλάκιση είκοσι μηνών και ο καπετάνιος Μπελέσης με φυλάκιση 15 μηνών με αναστολή. Μικρότερες ποινές επιβλήθηκαν και σε άλλα χαμηλότερα στελέχη του πληρώματος.
Χρόνια αργότερα, ο δύτης Κώστας Θωκταρίδης και η ομάδα του πραγματοποίησαν έρευνες στο σημείο του ναυαγίου και ανέσυραν πολύτιμα αντικείμενα. Εκτέθηκαν μαζί με κειμήλια από το ναυάγιο του Τιτανικού στις αρχές του 2006 στο Ζάππειο.
Πηγές:
https://www.sansimera.gr/articles/204
https://eviaportal.gr/nayagio-cheimarra-enas-ellinikos-titanikos-sto-notio-eyboiko/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου