ΤΟ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΧΑΣΚΑ….!

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

 Παλιά κατά το Δωδεκαήμερο αλλά και τις Αποκριές τα βράδια στην ύπαιθρο, πραγματοποιούσαν ένα ωραίο έθιμο, που έμοιαζε σαν διαγωνισμός που λεγόταν «Ο ΧΑΣΚΑΣ». Την ονομασία χάσκας, έλαβε το παιχνίδι διότι ο παίχτης όσο έπαιζε κρατούσε υπερβολικά ανοικτό (έχασκε) το στόμα του. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα χάσκω = ανοίγω υπερβολικά το στόμα.

Οι άνθρωποι στην ύπαιθρο, μαζεύονταν τα βράδια του παγωμένου χειμώνα σε σπίτια για να κουβεντιάσουν, να παίξουν, να γλεντήσουν, να κάνουν νυχτέρι αλλά και διάφορες άλλες εκδηλώσεις προκειμένου να περάσει όμορφα η ατελείωτη νύκτα, ιδίως όταν ο καιρός ήταν βροχερός.

Μεταξύ των διαφόρων παιχνιδιών έπαιζαν και τον «χάσκα».

Ένα τραγούδι ακόμη για τους αμετανόητους Σισινικούς

 

Για δέστε τον κοτζάμπαση,

τον Γιώργη τον Σισίνη,

πως κοπανάει με βούρδουλα

τον Νικολή τον κλέφτη.

 

Του ρίνει μια του ρίνει δυο

του ρίνει σαράντα πέντε.

Κι απ’ το πολύ κοπάνημα

κι απ’ το πολύ το αίμα,

 

φανήκαν τα κοκκαλάκια του

και σπάσαν τα παΐδια!

Σιχάθηκα την σκύλα αφεντιά

και το κοτζαμπασιλίκι…

Το τραγούδι μας το εμπιστεύτηκε ένας συμπατριώτης που το τραγούδαγε ο παππούλης του.

ΧΑΛΙΝΑΡΙ ή ΓΚΕΜΙ…!

Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Το χαλινάρι ή χαλινό ή και γκέμι (τουρκ. γκὲμ) = χαλινὸς υποζυγίου, καπίστρι, ή και χαβί, λέγεται το εργαλείο που προσαρμόζεται στο κεφάλι του υποζυγίου, προκειμένου να βοηθάει τον αναβάτη να το κατευθύνει και να το ελέγχει.

Το χαλινάρι ή γκέμι απαρτίζεται από τρία μέρη: Πρώτο την «κεφαλαριά», δεύτερον την «χαβιά», και τρίτον τα «τραβηχτά» του χαλιναριού.

Η κεφαλαριά αποτελείται από δερμάτινες λουρίδες πλάτους από 3 έως 3,5 εκ. του μέτρου, συνδεδεμένες καταλλήλως μεταξύ τους, που προσαρμόζονται στη κεφαλή του υποζυγίου. Αυτή αποτελείται από τρία δερμάτινα λουριά, όπως και το καπίστρι. Σε κάποια χαλινάρια πολλοί προσθέτουν ακόμη άλλο ένα πρόσθετο λουρί, το λεγόμενο «μυταράκι» του γκεμιού, που έχει στερεωμένες τις άκρες του στα δυο πλαϊνά λουριά λίγο πιο πάνω από τα ρουθούνια του ζώου.

Η Τριότητα, ένα ξεχασμένο παιδικό παιχνίδι…!

Το παιχνίδι της τριότητας παίζεται από δύο παίχτες, πάνω σε ένα σχέδιο χαραγμένο σε κάποια επιφάνεια. Το σχέδιο το χαράζαμε επάνω στο χώμα ή και σε χαρτί. Καθαρίζαμε την επιφάνεια του εδάφους, το στρώναμε να είναι επίπεδο και μ’ ένα μικρό ξύλο και ένα καλάμι για μέτρο χαράζαμε ίσια τις γραμμές και φτιάχναμε το σχέδιο της τριότητας. Πρώτα φτιάχναμε ένα τετράγωνο σχήμα (με ορθές γωνίες) και έπειτα με γραμμές ενώναμε τις απέναντι γωνίες μεταξύ τους μετά από το μέσον κάθε πλευράς του αρχικού τετραγώνου και πάντα με κέντρο το σημείο τομής των διαγωνίων, φτιάχναμε ένα ισόπλευρο σχήμα σταυρού. Το σχήμα είχε εννέα (9) σημεία τομής, τέσσερις (4) τέμνουσες εσωτερικές ευθείες γραμμές. Το παιχνίδι παίζεται από δύο παίκτες και κάθε παίχτης παίρνει τρία πούλια διαφορετικά από τον αντίπαλο για να μην τα μπερδεύουν. Για πούλια χρησιμοποιούσαμε χαλίκια με διάφορα χρώματα, βελανίδια, αγραπίδια, κυπαρισσόμηλα κ.ά. Όταν ξεκινάει το παιχνίδι πρώτα βάζει ο ένας το δικό του πούλι, μετά τοποθετεί ένα ο αντίπαλος εναλλάξ μέχρι να τοποθετηθούν και τα έξι πούλια. Οι τοποθετήσεις γίνονται με σκέψη ούτος ώστε να μπορεί να κάνει τριότητα και να μπορεί και ταυτόχρονα ν’ αντιμετωπίσει τον αντίπαλο κλειδώνοντας τον. Κατά τις κινήσεις των πούλιων δεν επιτρέπεται να δρασκελίσει ένα σημείο τομής, μόνον να συνεχίσει στο επόμενο. Αν αποκλεισθεί ο ένας παίχτης και δεν μπορεί να κάνει μια κίνηση, τότε κάνει επαναλαμβανόμενη κίνηση ο αντίπαλος μέχρι να τον απεγκλωβίσει. Ο κάθε παίχτης είχε τρία πούλια και στο παιχνίδι προσπαθεί, ο ένας μετά τον άλλον να βάλει το κάθε πούλι σε κάποιο σημείο της τομής με απώτερο όμως στόχο να σχηματίσει τριότητα δηλαδή τα πούλια του να βρεθούν συνεχόμενα σε μια ευθεία γραμμή και το καθένα σε ένα σημείο τομής, είτε οριζόντια είτε κάθετε είτε διαγώνια. Όποιος καταφέρει πρώτος και τα τρία τα πούλια του να τα τοποθετηθούν σε μια ευθεία γραμμή τότε είναι ο νικητής του παιχνιδιού. Κάθε παίχτης προσπαθεί να διασπάσει την σειρά που σχεδιάζει ο άλλος και συγχρόνως σχεδιάζει στο μυαλό του πώς να φτιάξει πρώτος την δική του τριότητα και πως θα αποκλείσει τον αντίπαλο για να φτιάξει εκείνος την δική του.

Πhγή: www.antroni.gr

https://www.antroni.gr/8-frontpage/1969-i-triotita-ena-ksexasmeno-paidiko-paixnidi

«Μούγκα στην στρούγκα» από την «Πρωινή» και το «Ιόνιον FM” σε μηνύματα αναγνωστών.

Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος

Δείτε πως απαξιώνει ο Τύπος της Ηλείας τους αναγνώστες του! .

Αναφερόμαστε εδώ στην Εφημερίδα «Πρωινή» και το Ρ/Σ «Ιόνιον FM».

Πριν λίγες μέρες μου έστειλαν το δημοσίευμα της «Πρωινής»  με τίτλο «Κόντρα και έκτακτο συμβούλιο στη Γαστούνη για τον Γεώργιο Σισίνη» που το υπογράφει ο κ. Παναγιώτης Φωτεινόπουλος.

Διάβασα το άρθρο και το κείμενο που παρέθεσα κάτω στις 26.10.2022, 14:49,  τις αντιρρήσεις μου αφού πρώτα τους έγραψα όλα τα στοιχεία μου, μέιλ και την ιστοσελίδα που εκπροσωπώ.

Μου απάντησαν το σύστημα ότι: «το μήνυμά σας περιμένει έγκριση». 

Το μήνυμα βέβαια δεν εγκρίθηκε ποτέ ούτε θα εγκριθεί όπως δεν εγκρίθηκε και από το ραδιόφωνο και τους δημοσιογράφους του “Ιόνιον  FM” Κολόκα Αργυροπούλου με το ίδια σχεδόν θέμα:

Απάντηση προς τον Ρ/Σ Ιόνιον FM για τον Σισίνη» που μπορείτε να δείτε εδώ: 

Τα Μέσα ενημέρωσης της Ηλείας, έντυπος - ηλεκτρονικός, ραδιόφωνα κλπ περιοδικά εκτός ολίγων φωτεινών εξαιρέσεων, είναι με το σύστημα και δεν μπορούν να «σπάζουν αυγά», ζουν κυρίως με τις  διαφημίσεις των πολιτικών γι αυτό και έχουν απαξιωθεί από τους σκεπτόμενους Ηλείους.

Όσο για τους φανατικούς Σισινικούς που τους παρέσυραν οι ως τώρα Ιστορικοί μας ας προσέξουν για να μην τους «φτύνουν» αργότερα τα παιδιά και τα εγγόνια τους διότι ο Τουτούνης δεν αστειεύεται και τα περισσότερα έγγραφα που παραθέτει ως τώρα αλλά και τα περισσότερα που έρχονται στο επόμενο βιβλίο μας είναι από τα «Γενικά Αρχεία του Κράτους» υπογεγραμμένα από τους πραγματικούς αγωνιστές και όχι τους «μαϊμού» Σισινικούς και δεν αμφισβητούνται κύριοι το δήμου Πηνειού και άλλοι!

Βασιλική Μπαντούνα, χήρα του Κουτσογιώργη (1931-2022), Σπαρτουλιά

Έφυγε από κοντά μας την Τετάρτη 2.11.2022 η Βασιλική Μπαντούνα, χήρα του +Γεωργίου Μπαντούνα (Κουτσογιώργη) που γεννήθηκε πριν 91 χρόνια στον Ξηρόκαμπο Ηλείας.

Η κηδεία της θα γίνει την Παρασκευή στις 14.00 στην Σπαρτουλιά και η ταφή στο Αντρώνι.

Στα παιδιά της  Φωτεινή, Αλεξάνδρα, Φώτη και σε όλους τους συγγενείς της εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας.

Την σελίδα ενημέρωσε ο φίλος Γιώργος Μαρκόπουλος από την Γιάρμενα και μια φίλη από την Σπαρτουλιά.

Η θειά Βασιλική ήταν κόρη του Θοδωρή και της Κωνσταντίνας Μπαλοράχου από τον Ξηρόκαμπο. Παντρεύτηκε το 1952 τον Κουτσογιώργη (πέθανε τα Χριστούγεννα του 2002) σε έναν επεισοδιακό γάμο στον Ξηρόκαμπο που προσήλθαν με τα άλογα τους, πάνω από 200 Αντρωναίοι.

Συμπεθεροκόποι ήταν ο Γιαννάκης και ο Σκούρκος που θέλοντας να αποκρύψουν το πρόβλημα του γαμπρού υπερέβαλαν και όταν έφτασαν στο Ανάθεμα έκαναν έτσι με τα χέρια και έδειξαν όλα τα πλάγια ως περιουσία του γαμπρού.

Στο σπίτι είχαν τοποθετήσει τον Γιώργη μπροστά από τον πάγκο με όλα τα εργαλεία και την καλοπόδα που συμπλήρωνε το σκηνικό που είχαν δανειστεί από τον Κόνσουλα όπου ο γαμπρός παρίστανε τον ειδικευμένο τσαγκάρη.