Η ολυμπιονίκης Cameron Myler στην Αρχαία Ολυμπία

Το δημαρχείο Αρχαίας Ολυμπίας επισκέφτηκε η ολυμπιονίκης  Cameron Myler όπου είχε συνάντηση με τον δήμαρχο της πόλης Θύμιο Κοτζιά.

 Η Cameron Myler εξέφρασε «την θέληση  του μη κερδοσκοπικού οργανισμού ART OF THE OLYMPIANS, ενός οργανισμού που ιδρύθηκε από τον 4 φορές ολυμπιονίκη δισκοβόλο Al Oerter , για να προβάλει τα ολυμπιακά ιδεώδη διαμέσου των καλών τεχνών ,  να διοργανώσει έκθεση  από 1 Σεπτέμβρη έως 25 Νοέμβρη στην Αρχαία Ολυμπία.» Συνεχίζοντας η ολυμπιονίκης είπε ότι  «Ο ART OF THE OLYMPIANS έχει έδρα  τις ΗΠΑ με κεντρική διοίκηση γραφεία και μουσείο στην Φλώριδα και σήμερα έχει μέλη ολυμπιονίκες από τουλάχιστον 30 κράτη.  Επιπρόσθετα ο οργανισμός φιλοξενεί και διοργανώνει πολυάριθμα εκπαιδευτικά προγράμματα , ειδικά για την νεολαία , ως μέσο περαιτέρω προώθησης των αρχών του ολυμπισμού , διαμέσου της ανέλιξης του αθλητισμού και των καλών τεχνών».

Η ψυχή αυτής της χώρας

                Δ. Αθανασόπουλος: Για μια πολιτική της κουλτούρας

Και το ερώτημα που προκύπτει ανάγλυφο. Ποιο είναι το κέντρο των συγκινήσεών μας; Πού έχουμε εναποθέσει την Πίστη μας και τα Ιδανικά μας; Ποιος είναι ο Αγώνας μας γι' αυτά και για την Πατρίδα που μας έθρεψε με Ψωμί, Ήλιο, Πνεύμα και πλούσια Ιστορία;! Και τα σχετικά ερωτήματα προκύπτουν "εκ βαθέων" και καταιγιστικά:Πού βρίσκεται η ψυχή αυτής της χώρας;

Πόσο η κοινωνία μας νοιάζεται να φτιάξει ανθρώπους και πόσο "χαρίεν" - με την έννοια του Μενάνδρου - είναι το ανθρώπινο υπόδειγμα που προάγει;

Με ποιους τρόπους βοηθάμε τους νέους να διαμορφώσουν την ανεξάρτητη προσωπικότητά τους, σε σύγκριση ιδίως με όσα κάνουμε για να φτιάξουμε υπηκόους, καταναλωτές και οπαδούς;

Ποια είναι τα όνειρα και οι αξίες που μας ενώνουν ακόμη και ποιαν εικόνα της κοινωνίας μας δίνει αυτή η μέθεξη;

Καραλής Γιαννάκης

Το τραγούδι του Γιαννάκη Καραλή, είναι επιτραπέζιο, και είναι πολύ διαδεδομένο στη Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στην επαρχία Γορτυνίας και Καλαβρύτων. Ακούγεται συχνά ακόμη και σήμερα σε διάφορα γλέντια, πανηγύρια, και γάμους και το απαντάμε σε πολλές παραλλαγές. Αναφορικά με τον ήρωα του τραγουδιού, οι πληροφορίες που έχουμε λέγεται ότι δολοφονήθηκε από τους αντιπάλους του στην Κοντοβάζαινα Αρκαδίας. Οι πληροφορίες περί του επεισοδίου είναι ελλιπείς και συγκεχυμένες και δεν διαφωτίζουν αρκετά ούτε τα πρόσωπα που εμπλέκονται σ’ αυτό το περιστατικό αλλά ούτε και τον χρόνο διεξαγωγής του. Στο μόνο που συμφωνούν είναι ότι ο Γιαννάκης Καραλής, ήταν ένας ισχυρός τοπικός παράγοντας, από το χωριό Βελημάχι της Γορτυνίας και είχε ενεργή ανάμειξη στα κοινά του τέως Δήμου Ελευσίνας[1] (Αρκαδίας). Η ανάμειξή του στα κοινά, ήταν και η αιτία των συχνών συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων, με τους άλλους ισχυρούς παράγοντες της εν λόγω περιοχής. Συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, που συχνά οδηγούσαν τους αντιπάλους σε άγριους ξυλοδαρμούς, κλοπές, μαχαιρώματα και άγριες δολοφονίες, όπως στην περίπτωση του Γιαννάκη Καραλή, ο οποίος αναμφίβολα, υπήρξε και αυτός θύμα των πολιτικών και οικονομικών ανταγωνισμών της εποχής εκείνης στην περιοχή του.

Το πρώτο δελτίο ειδήσεων της ΝΕΡΙΤ από τα δικά μας παιδιά (ΑΝΤΡΩΝΙ - ΝΕΜΟΥΤΑ)

Ξεχασμένες λέξεις λίγο πριν χαθούν

Μελετώντας προσεκτικά την περιοχή μας, μέσω των εργαλείων που μας προσφέρει η λαογραφία, ανακαλύπτουμε τον πλούτο που παρουσιάζει η διάλεκτος μας, πλούτος που απορρέει από ένα συνονθύλευμα αποτελούμενο από αρκετές γλωσσικές ιδιαιτερότητες και ιδιορρυθμίες, προερχόμενες από τις εκάστοτε φυλές που κατά καιρούς διάβηκαν από τον τόπο μας και άφησαν τα ίχνη τους. Τις περισσότερες φορές, αυτές οι ιδιωματικές λέξεις, λειτουργούσαν ως κώδικας επικοινωνίας στην ντόπια διάλεκτο, χωρίς να γνωρίζουν οι ξένοι, την πραγματική σημασία τους. Η γλώσσα που ακούγεται σήμερα προέρχεται κυρίως από την αρχαία ελληνική, τη ρωμαϊκή, τη σλαβική, την τουρκική, την περσική, την φράγκικη, την αλβανική κ.λπ..

Ο τοπικός μας ιδιωματισμός έχει μια μοναδική ιδιαιτερότητα, όσον αφορά την κατάληξη διαφόρων λέξεων, ρημάτων συγκεκριμένα, που λήγουν σε -αν. Η βόρεια ορεινή ηλειακή ντοπιολαλιά έχει μεταλλάξει κατά πολύ και το γλωσσικό ιδίωμα· έχει προσθέσει και αφαιρέσει ολόκληρες συλλαβές. Αρχικά, θα αναφερθούμε στην κατάληξη -αν, όπου πρόσθεσε το φωνήεν -ε και το μετέτρεψε σε -ανε, ενώ ταυτόχρονα άλλαξε και τον τονισμό αυτών των λέξεων, αλλά και την κατάληξη από -ούσαν σε -αν -ανε (όπως, τρυγούσαν σε τρυγάγανε, πολεμούσαν σε πολεμάγανε, μιλούσαν σε μιλάγανε, κοπάνιζαν σε κοπανάγανε, βέλαζαν σε βελάζανε, περνούσαν σε περνάγανε, θέριζαν σε θερίζανε, μύριζαν σε μυρίζανε, κίνησαν σε κινήσανε, γέννησαν σε γεννήσανε, πιλαλούν σε πιλαλάνε, αλώνιζαν σε αλωνίζανε, γερνάν σε γερνάνε, πεινάνε, κοιτάνε, βαράνε, ζεματάνε, αγαπάνε, χωρίσανε, σμίξανε, τρίξανε, ρίξανε, μιλήσανε, γιομίσανε, γονατίσανε, αυγατίσανε κ.ο.κ.).

Ακόμη, στην Ηλεία και ιδιαίτερα στον τόπο μας, μερικές λέξεις έχουν αλλάξει κατάληξη από -ω σε -ου (όπως, πάνω = πάνου, κάτω = κάτου, χάμω = χάμου). Από εδώ φαίνεται να προκύπτει και ο μειωτικός χαρακτηρισμός  «χαμουτσίδες»  που χρησιμοποιούν οι Βορειοελλαδίτες για τον κάτοικο της νότιας Ελλάδας. Ταυτόχρονα, σε άλλες λέξεις έχουν μεταλλαχθεί οι μεσαίες συλλαβές που περιέχουν το -ω- ή το -ο- σε -ου- (όπως, δίνομε σε δίνουμε, γίνομαι σε γίνουμαι, κρύβομαι σε κρύβουμαι, αλείβομε σε αλείβουμε, ντύνομαι σε ντύνουμαι, κ.λπ.).

Δεν θα παραλείψουμε ακόμη τις μετατροπές που έχουν παρατηρηθεί σε διάφορες λέξεις με δικές τους παραλλαγές, όπως το κρυγένω (αντί κρυώνω), παγαίνω (αντί πηγαίνω) κ.λπ.. Σε άλλες λέξεις, έχει προστεθεί η κατάληξη -νου, όπως, για παράδειγμα, στις αντωνυμίες άλλου (αλλουνού), τούτου (τουτουνού), αυτού (αυτουνού), ποιού (ποιανού). Ακόμα, το καμιανού (από κανενός), το κείθενες (από εκείθε) και το δώθενες (από δώθε).

Επίσης, στην περιοχή έχει γίνει ακουστική αφαίρεση του -ου- από τα επίθετα που λήγουν σε -όπουλος όπως, Γιαννόπλος (από Γιαννόπουλος), Βασιλόπλος (από Βασιλόπουλος), Νικολόπλος (από Νικολόπουλος), Πανόπλος (από Πανόπουλος) κ.λπ.

Ακόμη, το φωνήεν -ύ- μετατρέπεται σε -ου-,  όπως η τρούπα (από τρύπα).

Στην τοπική μας διάλεκτο χρησιμοποιούνται ακόμη ιδιόμορφες λέξεις με σκοπό να αντικαταστήσουν ακόμη και ολόκληρες προτάσεις. Η τοποθέτηση του φωνήεντος -α- μπροστά από μία λέξη υπονοεί το αντίθετο από αυτό που σημαίνει η εκάστοτε λέξη. Για παράδειγμα, «Αφώτιγο» (δεν φώτισε ακόμη), «αχάραγο» (δεν χάραξε ακόμη), «αμάλιαγο» (δεν μάλλιασε ακόμη), «αχρόνιαγο» (δεν έχει χρονιάσει), «ανάλλαγο» (δεν έχει αλλάξει), «αγύριγο» (δεν γυρίζει με τίποτα), «ακόπριγο», (δεν έχει πέσει κοπριά), «απότριγο», (δεν έχω τρυγήσει), «ανάνοιγο», (δεν έχει ανοίξει), «απείραγο» (δεν έχει πειραχθεί), «ανήλιαγο» (δεν το έχει δει ο ήλιος), ασυγύριγο, απείραγο, ακαθάριγο, κ.ο.κ..

Οι παραλλαγές αυτές, καθώς και οι μεμονωμένες λέξεις, στοιχεία του τοπικού ιδιώματος, μέρα με την ημέρα χάνονται, καθώς οι άνθρωποι υιοθετούν τις κοινές χρήσεις της γλώσσας, συμμετέχοντας στην ομοιογενοποίηση που επηρεάζει όλες τις πτυχές του πολιτισμού, αλλά και της καθημερινότητας. Η δημοσίευση των ιδιωματικών λέξεων έχει ως σκοπό να δώσει τη δυνατότητα σε κάθε επισκέπτη της ιστοσελίδας antroni.gr, να γνωρίσει τις λέξεις με τον τοπικό χαρακτήρα, ή τις λέξεις που έχουν διαφορετική σημασία, από την καθαυτή τους έννοια. Αυτές, εισέρχονται μέσα στις προτάσεις και αποδίδουν μια ιδιαίτερη σημασία και ομορφιά στο λόγο, διατηρώντας έτσι τις προφορικές ρίζες των προγόνων μας.

Η εργασία αυτή αποτελείται από περίπου χίλιες λέξεις και είναι συμπλήρωμα προγενέστερης, αλλά με νέες επεξηγήσεις.  Ορισμένες λέξεις που περιγράφουμε δε χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά από τους κατοίκους της Ορεινής Ηλείας, αλλά για εμάς θεωρούνται μοναδικές.  Σκοπός μας είναι να προσθέσουμε ένα μικρό λιθαράκι μπροστά στο τεράστιο γλωσσάρι της ντοπιολαλιά μας.

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

Αβέρτα = αρκετά, απλόχωρα.

Άγανο, το = το γένι του σταχυού.

Αγιογδύτης, ο = ο κλέφτης, ο απατεώνας.