ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ:
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ-ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ
Χριστίνα
Καλαβρή, Μιχάλης Παπαντωνόπουλος, υποψήφιοι διδάκτορες Παντείου
Πανεπιστημίου, εισηγητές της παρουσίασης «Κοινωνιοψυχολογική διερεύνηση
των συνθηκών αλλαγής της δράσης της κοινωνίας πολιτών στο δήμο
Διρφύων-Μεσσαπίων εν καιρώ Μνημονίου» (Ρέθυμνο, Οκτώβριος 2012).
Δεδομένα από το 19ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεθοδολογίας:
Οι εισηγήσεις της Ομάδας Κοινωνικής Οικονομίας και Δικτύων Αλληλεγγύης
Συντονιστές: Γιάννης Ζαϊμάκης – Σκεύος Παπαϊωάννου
Εισηγητές:
Θοδωρής Σπύρος – Κορίνα Πατέλη, Ελένη-Ρεββέκα Στάιου, Αντώνης
Δρακωνάκης, Μάνος Πετράκης, Ελένη Χρυσού, Φανούρης Οικονομάκης, Κάρολος
Καβουλάκος – Γιώργος Γριτζάς, Βάιος Κώτσιος, Ιωσηφίνα Τσουδερού,
Χριστίνα Καλαβρή – Μιχάλης Παπαντωνόπουλος
Σύμφωνα
με το πρόγραμμα εργασιών του συνεδρίου «Ζητήματα Μεθοδολογίας της
Έρευνας στις Κοινωνικές Επιστήμες», που διεξήχθη στο Ρέθυμνο, στις 25-28
Οκτωβρίου 2012, οι θεματικές που αναπτύχθηκαν φαίνεται να απαντούν στο
αυξανόμενο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας για τα εναλλακτικά μοντέλα
κοινωνικής κι αλληλέγγυας οικονομίας.
Πράγματι,
ο λόγος περί «οικονομικής κρίσης» πραγματωμένος στα μέτρα
δημοσιονομικής «προσαρμογής» έχει συμβάλλει στην κινητοποίηση της
κοινωνίας των πολιτών, στην ανάδυση, δηλαδή, πρωτοβουλιών «από τα κάτω»,
οδηγώντας τις κοινωνικές επιστήμες να διερευνήσουν συστηματικά τους
όρους και τους τρόπους ανάπτυξής τους. Τα εναλλακτικά μοντέλα οικονομίας
ή/και αυτό-ανάπτυξης, κάνουν λόγο για συνολικές οικονομικές πρακτικές
που βασίζονται στα τοπικά κεφάλαια πολιτισμού, παραδόσεων, φυσικών πόρων
και κοινωνίας. Επίσης, σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Σκεύο Παπαϊωάννου, ο
οποίος ασχολείται με τα προγράμματα κοινωνικής οικονομίας από το 1984, η
κοινωνική οικονομία έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί ως μια οικονομία
που μεριμνά για τον «οίκο» (με την έννοια του Oskar Negt),
που μπορεί δηλαδή να φροντίζει ταυτόχρονα όλα τα μέλη της κοινότητας
(και τους κοινωνικά αποκλεισμένους), τις μεταξύ τους σχέσεις και το
περιβάλλον τους. Αυτό το είδος οικονομίας φαίνεται να είναι πιο
«ενταξιακό» προς τα μέλη των κοινοτήτων, να λαμβάνει υπόψη όλες τις
δυνατότητες σε διαφορετικά πλαίσια, να είναι «συνολικό» ως προς τα
αποτελέσματά του. Υπ’ αυτή την έννοια, η κοινωνική οικονομία αποτελεί
ένα αναγκαίο στόχο για τις τοπικές κοινωνίες και ταυτόχρονα ένα εύφορο
πεδίο για την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων.