Καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
O πρωτόγονος άνθρωπος, για να προφυλαχθεί από το κρύο αναζήτησε διάφορους τρόπους. Συν τον χρόνο ανακάλυψε ότι τα δέρμα των ζώων ήταν ένα υλικό για να σκεπαστεί, να κατασκευάσει τα πρώτα του υποδήματα, να φτιάξει κατάλυμα και αργότερα να το χρησιμοποιήσει, για την μεταφορά και αποθήκευση των τροφίμων του. Δερματάδες ή τομαράδες λέγονταν οι τεχνίτες αυτοί που από την αρχαιότητα επεξεργάζονταν με παραδοσιακό τρόπο τα δέρματα των ζώων. Η επεξεργασία και η κατασκευή των δερμάτων σε ασκούς για διάφορες εργασίες, λεγόταν τουλούμιασμα και οι τεχνίτες τουλουμτζήδες, τα δε κατεργασμένα δέρματα και κατασκευασμένα δέρματα τα ονόμαζαν τουλούμια ή ασκούς. δηλαδή δερμάτινους ασκούς τους οποίους χρησιμοποιούσαν ως δοχεία για τη μεταφορά και τη αποθήκευση υγρών προϊόντων όπως, λάδι, γάλα, κρασί, μούστο, τσίπουρο, μέλι, νερό, πετρέλαιο, κ.ά. Επίσης οι τουλουμτζήδες κατασκεύαζαν και ασκούς για την αποθήκευση και μεταφορά και στερεών προϊόντων, όπως δημητριακών, ελαιόκαρπου, τυριών, μυζηθρών, άμμου, ασβέστη, κάρβουνου, μπαρούτης, κοπριάς κ.α. Με την ίδια μέθοδο, κατασκεύαζαν και ασκούς, για την ωρίμανση του τυριού, του περίφημου τουλουμοτυριού, ακόμη και για την κατασκευή πνευστών μουσικών οργάνων, τις γνωστές γκάιντες ή άσκαυλους (ασκός + αυλός). Για την κατασκευή των ασκιών επέλεγαν να κατεργάζονται δέρματα από ζώα μεγάλης ηλικίας, διότι αυτά είχαν πολύ σκληρό δέρμα, ενώ τα δέρματα από τα νεαρά ζώα ήσαν εύθραυστα και αδύνατα. Τα καλύτερα και εμπορεύσιμα δέρματα ήταν βοοειδών και των γιδοπροβάτων. Στην Πελοπόννησο και κυρίως στην Ηλεία προτιμούσαν μόνον τα γιδοτόμαρα ή τράγια, όπως τα έλεγαν.
