Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2011

Έθιμα της Πρωτοχρονιάς


Το ρόδι και η κρεμμύδα αφού έκαναν μια μεγάλη διαδρομή στον χρόνο, έφτασαν στις μέρες μας να είναι δύο από τα πιο γνωστά Πρωτοχρονιάτικα έθιμα. Ας δούμε όμως την πορεία και την κατάληξη του καθενός από αυτά ξεχωριστά.

Το ρόδι:
Εδώ και χιλιάδες χρόνια το ρόδι θεωρείται, από διάφορους λαούς και πολιτισμούς, σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας και καλοτυχίας. Οι αρχαίοι Έλληνες πριν κατοικίσουν σε ένα νέο σπίτι έσπαγαν στο κατώφλι του ένα ρόδι, πράγμα που κάνουμε ακόμα και στις μέρες μας.
Το σπάσιμο του ροδιού όμως λαμβάνει χώρα κατά βάση, κάθε Πρωτοχρονιά. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας σπάνε το ρόδι αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Βγαίνουν όλοι έξω από το σπίτι πριν αλλάξει ο χρόνος, κλείνοντας όλα τα φώτα. Μόλις μπει το νέο έτος και αφού ανταλλάξουν ευχές, ο νοικοκύρης ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας που θεωρείται τυχερό, σπάει ένα ρόδι στο κατώφλι του σπιτιού και μετά μπαίνουν όλοι μέσα στο σπίτι, βάζοντας πρώτο το δεξιό τους πόδι.

Σε κάποιες άλλες περιοχές το σπάσιμο του ροδιού γίνεται είτε τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς είτε αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία την ίδια ημέρα. Στις περιοχές που σπάνε το ρόδι μετά την Θεία Λειτουργία, το έχουν πάρει μαζί τους στην εκκλησία για να ευλογηθεί.

Από το έθιμο του σπασίματος του ροδιού πηγάζει η λαϊκή έκφραση: «Έσπασε το ρόδι» που σημαίνει ότι έκανε καλό ξεκίνημα. Στον αντίποδα αυτής της έκφρασης βρίσκεται η «Θα σε φωνάξω να μου σπάσεις το ρόδι την Πρωτοχρονιά» την οποία λέμε κοροϊδευτικά σε κάποιον που θεωρούμε καντέμη.
Πριν μιλήσουμε για την «κρεμμύδα», αξίζει να αναφέρουμε ότι σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας, το ρόδι που σπάζεται την Πρωτοχρονιά, έχει φυλαχτεί στα εικονίσματα του σπιτιού από την ημέρα του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου.

Η κρεμμύδα:
Η γνωστή μας Πρωτοχρονιάτικη κρεμμύδα είναι το φυτό, του οποίου η επίσημη ονομασία είναι, Scilla Maritima. Οι αρχαίοι Έλληνες την θεωρούσαν σύμβολο αναγέννησης και υγείας. Στις μέρες μας σε πολλές περιοχές της Ελλάδας τοποθετείται μια κρεμμύδα έξω από το σπίτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς ο πατέρας ή η μητέρα της οικογένειας την παίρνει στα χέρια του/της και χτυπώντας ελαφρά με την κρεμμύδια τα κεφάλια, ξυπνά τα μέλη της οικογένειας για να πάνε στην Θεία Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου. Στην συνέχεια η κρεμμύδα, κρεμιέται σε κάποιο σημείο του σπιτιού για να φέρει υγεία και τύχη στην οικογένεια.

Κλείνοντας αυτό το κείμενο, σας προτρέπουμε να σπάσετε ένα ρόδι, να ξυπνήσετε με το χτύπημα της κρεμμύδας και να μπει στο σπιτικό σας κάποιος τυχερός για να σας κάνει ποδαρικό την Πρωτοχρονιά. Προλήψεις θα μου πείτε και ίσως να έχετε δίκιο. Και τα δύο πάντως είναι πολύ όμορφα έθιμα και είναι κρίμα να χαθούν, άσε που ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί και να «πιάνουν».

Καλή χρονιά!!!


Πηγή: http://logioshermes.blogspot.com/2011/01/blog-post_01.html#ixzz19kEhUj00

Δεν υπάρχουν σχόλια: