Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023
Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023
Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου 2023
Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023
Γιώργος Λαμπαδάς του Αλεξίου (1969 - 2023)
Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει την Τετάρτη στις 11:00 στο Αντρώνι.
Στους γονείς του Αλέξη και Χαρίκλεια, στις αδελφές του Ασήμω, Μαρία και σε όλους τους συγγενείς του εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια!
Ήταν το ξημέρωμα της Πέμπτης 31 Αυγούστου 2023 που όλοι οι χωριανοί μας, πάγωσαν στην είδηση... και όλοι προσεύχονταν να γίνει το θαύμα και να μην επαναληφθεί η τραγωδία που έπληξε την οικογένεια (πριν επτά χρόνια) με το θάνατο του αείμνηστου Κώστα στις 27.06.2016.
Η ειρωνεία είναι ότι και τα δυό αδέλφια έφυγαν στην ίδια ακριβώς ηλικία των 54 χρόνων.
Δεν υπάρχουν λόγια παρηγοριάς για αυτούς τους γονείς! Το χωριό ελπίζoυμε να "πέσει απάνω τους" και να μην τους ντώνει.
Ο Γιώργος ήταν ένας ευχάριστος τύπος, κοινωνικός με χιούμορ που το μοιραζόμασταν καθημερινά μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα.
Παράλληλα παρακολουθούσε με ενδιαφέρον και τα δρώμενα του χωριού μας και είχε βέβαια την δική του θέση και άποψη.
Καλό σου ταξίδι Γιώργο μου!
Σχολια στο fb:
Συλλυπητήρια στην οικογένεια του
Κρίμα στο παλικάρι
Θερμά συλλυπητήρια!!
Καλό ταξίδι φίλε μου!!!
Οι φίλοι και τα "ρετάλια"
Ως ενεργός πολίτης…,
Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023
Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2023
Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2023
Ηλίας Ν. Συλάιδος 1950 - 2023
Έφυγε από κοντά μας σήμερα Κυριακή 3.09.2023, ο Ηλίας Συλάιδος του Νικολάου,που γεννήθηκε πριν 73 χρόνια.
Για την κηδεία του θα σας ενημερώσουμε!
Στην σύζυγό του Αμαλία, στα παιδιά του Παναγιώτη, Νίκο, στα αδέλφια του Γιώργο, Ασημένια και σε όλους τους συγγενείς του εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας.
Τετάρτη 9 Αυγούστου 2023
ΧΑΜΟΚΕΛΑ ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ… ΤΗΣ ΦΤΩΧΟΛΟΓΙΑΣ….!
Έρευνα – καταγραφή: Κ. Παπαντωνόπουλος
Χαμοκέλα, λέγεται το ισόγειο τετράγωνο ή παραλληλόγραμμο οίκημα χωρίς καμιά ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και άνευ εσωτερικών χωρισμάτων. Η λέξη είναι σύνθετη και προέρχεται από αρχαίο «χαμαί» που σημαίνει κάτω, επί του εδάφους επίπεδα (πελοποννησιακή ντοπιολαλιά χάμο, χάμου), το έτερο συνθετικό της λέξης κελί που προέρχεται από την λατινική λέξη cella, η οποία έχει ινδοευρωπαϊκή ρίζα από το kelna < kel που σημαίνει καλύπτω.
Η χαμοκέλα, όπως ακριβώς μαρτυρά τ’ όνομά της, ήταν ένα χαμόσπιτο συνήθως φτωχό με διάφορες ονομασίες όπως κελί, κελάρι, μουτούπι, κ.ά. Ήταν το σπίτι της φτωχολογιάς, αρκετό για να φωλιάσει η κάθε φτωχή οικογένεια, επίσης χρησιμοποιείτο και σαν αποθηκευτικός χώρος ή και στάβλος.
ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΧΑΜΟΚΕΛΑΣ
Τρίτη 8 Αυγούστου 2023
Παρουσίαση δίσκου-λευκώματος με τίτλο: «Τι έχεις καημένε Πορετσέ»
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ & ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΡΑΜΠΕΛΩΝ «Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ»
ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ, ΚΑΜΠΑΚΙ ΚΑΠΕΛΗ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ
Μια όμορφη βραδιά, γεμάτη μουσική, έρχεται !!!
ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ, Σάββατο 12.8.2023 ώρα 8:00 μ.μ.
Αφιερωμένη στην Δημιουργία των Πεζοπορικών Μονοπατιών στο Δάσος που τώρα ξεκίνησε !!!
Τρίτη 1 Αυγούστου 2023
Δευτέρα 31 Ιουλίου 2023
Σοφία Ν. Στεριοπούλου (1926-2023) Πανόπουλο
Έφυγε από κοντά μας χθες, Πέμπτη 27.07.2023 η Σοφία Στεριοπούλου, σύζυγος Νικολάου που γεννήθηκε πριν 97 χρόνια στις Μηλιές Αρχαίας Ολυμπίας.
Η κηδεία της θα γίνει σήμερα 28.07.2023 στις 18.00 στο Πανόπουλο.
Στα παιδιά της, Ιωάννα, Παναγιώτη, Λεμονιά, Βασιλική, Λεωνίτσα και σε όλους τους συγγενείς της εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μας.
Η Σοφία Στεργιοπούλου γεννήθηκε στις Μηλιές Αρχαίας Ολυμπίας το 1926. Κατάγεται απο την οικογένεια Πάναγιώτη Λέντζου.
Παντρεύτηκε τον Νικόλαο Στεργιόπουλο Συνταξιούχο της Χωροφυλακής το 1952 και έκαναν 5 παιδιά! Την Ιωάννα Στεργιοπούλου, τον Παναγιώτη Στεργιόπουλο, την Λεμονιά Στεργιοπούλου, την Βασιλική Στεργιοπούλου και την Λεωνίτσα Στεργιοποόυλου.
Οι πληροφορίες προέρχονται από την Λεμονιά Στεριοπούλου.
ΤΟ ΛΙΧΝΙΣΜΑ ΣΤ´ ΑΛΩΝΙΑ…!
Καταγραφή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Παλιά πριν τα αλωνιστικά μηχανήματα (πατόζες) φθάσουν στα χωριά, το αλώνισμα γινόταν με τα ζώα.
Όπως γράφει σ’ ένα ποίημά του και ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951):
«Στ’ αλώνια καλοσάρωτα
και ξεχορταριασμένα
θα ξαπλωθούν οι θημωνιές
ξανθόμαλλες πλεξίδες».
Μετά το αλώνισμα σειρά είχε η διαδικασία του λιχνίσματος και το δριμόνιασμα, δηλαδή το καθάρισμα του αλωνισμένου δημητριακού από από τις ξένες ουσίες που συναθροίστηκαν κατά το αλώνισμα. Αυτά ήσαν τρίμματα από τις καλαμιές, άγανα, μικρά ξυλαράκια (χάχαλα), χαλίκια, ζωύφια, χώμα, υπολείμματα κοπριών, τρίχες κ.λπ.
Έτσι μετά το αλώνισμα με μια τσουγκράνα οι αλωνιστές τραβούσαν πάνω από το αλώνι τα άχυρα εκτός του αλωνιού για να ξελαφρώσουν το αλώνι. Οι δε καρποί κατά το αλώνισμα είχαν πέσει στο έδαφος. Μόλις ξαχυριάζανε το αλώνι, συνήθως το απόγευμα, που φυσούσε αεράκι, γινόταν το λίχνισμα. Το λίχνισμα γινόταν δίπλα από τα αλώνια. Τα αλώνια πάντοτε τα κατασκεύαζαν σε κάποιο επιλεγμένο ιδανικό ψηλό σημείο του χωραφιού, (σύραχο) ή του χωριού, εκεί που κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είχε αεράκι.
Έπιαναν το δικριάνι με τα δυο τους χέρια και με μαεστρία και επιδεξιότητα το έχωναν μέσα στον σωρό του αλωνισμένου γεννήματος (δημητριακού). Αυτό συγκρατούσε μια ποσότητα όσο μπορούσε να πιάσει, και με μια κίνηση το εκτίναζαν προς τα επάνω ψηλά. Κατά την διαδρομή του γεννήματος από τον σωρό προς τα ψηλά και κατά το πέσιμο του κάτω στην γη, από τον αέρα, ξεχώριζαν και παρασύρονταν λίγο πιο πέρα από τον σωρό, σχεδόν όλες οι ξένες και ελαφρύτερες ουσίες, ανάλογα με την ένταση του αέρα και το βάρος. Ακριβώς κάτω έπεφταν αυτά που δεν μπορούσε να παρασύρει ο αέρας, δηλαδή τα χαλίκια και ο καρπός.
Αυτό επαναλαμβανόταν μέχρι να τελειώσει ο σωρός ή όση ώρα επικρατούσε το αεράκι.
Ύστερα κοσκίνιζαν τον καρπό, για να φύγουν τα σκύβαλα, δηλαδή οι κόνδυλοι των σταχυών που δεν τους έπαιρνε ο αέρας και όλα τα χοντράδια ή τυχόν πετρούλες και κόπρανα των ζώων.
Τρίτη 18 Ιουλίου 2023
Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023
ΚΑΝΤΑΡΙ ΚΑΙ ΚΑΝΤΡΤΖΗΣ
Λαογραφική συλλογή επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης
Κανταρτζής Κανταριτζής, Στατέρης ή και ζυγιστής, ήταν ο πλανόδιος επαγγελματίας που περιφερόταν από γειτονιά σε γειτονιά, στα πανηγύρια και εκεί που γινόταν συναλλαγές εμπορευμάτων, και έπρεπε να ζυγιστούν ώστε για να μεταπωληθούν ή να ανταλλαχθούν με άλλα προϊόντα.
Το εργαλείο που χρησιμοποιούσε για την ζύγιση ήταν το καντάρι ή στατέρι. Αυτό αποτελούταν από μια τετράγωνη σιδερένια βέργα τον βραχίονα με χαραγμένες γραμμές για τις οκάδες (οκά= 400 δράμια ή 1200 γραμμάρια), που πάνω της μετακινούσαν το κρεμασμένο βαρίδι με την ένδειξη. Οι βραχίονες των κανταριών δεν είχαν τις ίδιες διαστάσεις, αυτές ποίκιλαν, σε συνάρτηση με το βάρος του βαριδίου τους. Είχε ακόμα τα τσιγκελάκια που κρεμούσαν τ’ αντικείμενα, ένα για τις βαριές και ένα για τις ελαφριές. Τα περισσότερα καντάρια ζύγιζαν κι από τις δύο πλευρές, η μια ήταν διαβαθμισμένη για ελαφρά βάρη και η αντίθετη και μεγαλύτερα βάρη. Επίσης είχε και δυο αλυσίδες για να δένουν τα προϊόντα ή αντικείμενα που επρόκειτο να ζυγίσουν.
Η οκά (Τουρκικά okka), ήταν Οθωμανική μονάδα μέτρησης βάρους. και μετά την τουρκοκρατία, συνέχισε να χρησιμοποιείται, συνήθως παράλληλα με τις μονάδες του μετρικού συστήματος. Η οκά υποδιαιρούνταν σε 400 δράμια. Στην Ελλάδα, η οκά αντιστοιχούσε σε 1,282 γραμμάρια και το δράμι σε 3,205 γραμμάρια και παρέμεινε σε παράλληλη χρήση με τις μονάδες του μετρικού συστήματος, οι οποίες είχαν υιοθετηθεί από το 1876. Η επίσημη κατάργηση όλων των παλαιών μέτρων και σταθμών έγινε την 1η Ιουλίου του 1959, όπου έγινε μια άγνωστη και άτυπη υποτίμηση χωρίς α πάρει είδηση ο λαός. Παρ’ όλα αυτά, η χρήση της επέζησε έως τα τέλη του προηγούμενου αιώνα.
Η ΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΣ
Ηλίας Τουτούνης
Ποδιά είναι το περίζωμα, ή εμπροσθέλλα (μπροστέλλα ποδιά του τσαγκάρη, του κτίστη, του μαραγκού) ή το μπροστινό μέρος της γυναικείας καλαισθησίας του φουστανιού (δημοτικό τραγούδι «…Και στης Μαρίας την ποδιά σφάζουνται παλικάρια…»).
Μεταφορικά εννοούνται και η ποδιά του βουνού δηλαδή η πλαγιά, η ποδιά του τραπεζιού, το τμήμα του άνω μέρους του τραπεζιού που δύναται να διπλώνει προς τα κάτω.
Ναυτικά, ποδιά λέγεται το τμήμα του τριγωνικού ιστίου το οποίον εκ κατασκευής είναι γυρισμένο προς την πλώρη.
Η ποδιά είναι μέρος της παραδοσιακής φορεσιάς της παραδοσιακής των γυναικών. Πλούσια είναι η ποικιλία της διακόσμησης της, σε συνδυασμούς χρωμάτων και της κατασκευαστικής της τεχνοτροπίας από διαφορετικές εθνογραφικές περιοχές, και τοπικές ενδυμασίες.
Η φορεσιά ενός λαού, εκφράζει άμεσα –όπως είναι γνωστό- το αισθητικό επίπεδο και τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες τις οποίες βιώνει σε κάθε χρονική περίοδο. Τα χωριά της Ηλείας δεν αποτελούν εξαίρεση και οι φορεσιές των κατοίκων της μαρτυρούν όχι μόνο τις κλιματολογικές συνθήκες του τόπου, αλλά και τα επαγγέλματα των κατοίκων και τις κοινωνικές και οικονομικές τάξεις του.
Ο ΜΠΑΧΤΣΕΣ - ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΣ
Ο ΜΠΑΧΤΣΕΣ - ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΣ – ΠΕΡΙΒΟΛΙ, Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ…!
Άρθρο του Ηλία Τουτούνη
ΟΙ ΜΠΑΧΤΣΕΔΕΣ
Η απλόχερη φύση, με τα πλούσια αγαθά της, πάντοτε ήταν και είναι ο απέραντος και ατελείωτος τροφοδότης του ζωικού βασιλείου της και μεταξύ αυτών και του ανθρώπου. Ο άνθρωπος, ως συλλέκτης τροφών όταν σταμάτησε την νομαδική ζωή και επέλεξε να διαμένει σε οικισμούς, σιγά - σιγά άρχισε να καλλιεργεί την γη για να συλλέγει τις φυτικές τροφές του.
Πέραν από την παραγωγή των γεωργικών προϊόντων προς μεταπώληση, οι άνθρωποι της υπαίθρου για τις οικογενειακές τους διατροφικές ανάγκες, συν τον χρόνο και σταδιακά κατέληξαν να προβαίνουν στην δημιουργία μικρών κήπων καλλιέργειας για την παραγωγή των φαγώσιμων προϊόντων. Αυτοί οι μικροί καλλιεργήσιμοι κήποι, έχουν λάβει την τουρκική ονομασία "μπαχτσές", ενώ κατά τόπους λέγεται λαχανόκηπος, περιβόλι, περιβολαριά, κηπάρι, κήπος κ.α. Οι μπαχτσέδες ήσαν πολύ μικρές καλλιεργήσιμες εκτάσεις, για να ικανοποιούν μόνον και μόνον τις διατροφικές ανάγκες της οικογενείας και ήσαν ξερικοί η και ποτιστικοί. Βασικά επί το πλείστον ήσαν ποτιστικοί και αρδεύονταν με διάφορους απλούς και παραδοσιακούς τρόπους, με τρεχούμενο νερό, από δεξαμενές αποθήκευσης νερού έως και μεταφερόμενο νερό με διάφορα υδροφόρα εργαλεία.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ
Στους μπαχτσέδες καλλιεργούσαν διάφορα ζαρζαβατικά όπως λαχανικά (κουνουπίδια, μάπες, μαρούλια, κρεμμυδάκια, γουλιά, μπρόκολα, παντζάρια, καρότα, κ.ά.), αρωματικά φυτά (βασιλικό, μαϊντανό, σέλινο, άνηθο σκόρδο κ.ά.), κηπευτικά (ντομάτα, αγγούρι, πιπεριά, φασολάκι, κολοκύθι, μπάμια, μελιτζάνα, πεπόνι, καρπούζι, νεροκολόκυθο, σφουγγαριά κ.α.), ψυχανθή (κουκιά, ρεβίθια, μπιζέλια, λούπινο, φακές κ.α.). Η δε καλλιέργεια της πατάτας έφθασε στην Ελλάδα μετά την επανάσταση του 1821 και έκτοτε έγινε και αυτή ένα από τα πιο αγαπημένα φαγώσιμα προϊόντα των Ελλήνων και προστέθηκε στην καθημερινή μας διατροφή. Επίσης στους μπαχτσέδες δεν έλλειπε ποτέ και το φυτό σάρωμα. Το καλλιεργούσαν κυρίως στις άκρες του μπαχτσέ μόνον και μόνον για να κατασκευάζουν σαρώματα (σκούπες χόρτου). Επίσης μια θέση στον μπαχτσέ είχε και το φυτό σουσάμι. Ακόμη από τις άκρες κοντά στους φράχτες φύτευαν ήμερες αγγινάρες.
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ - ΛΙΠΑΝΣΗ
Τον κύριο ρόλο της καλλιέργειας τους είχαν αναλάβει κυρίως οι νοικοκυρές και οι άνδρες της οικογενείας. Για να τον καλλιεργήσουν τον έσκαβαν τον Γενάρη, τον σκάλιζαν τον Μάρτη και τον φύτευαν τον Μάιο (όσον αφορά την καλοκαιρινή καλλιέργεια), για δε την χειμερινή, ξεκινούσαν αμέσως μετά τα πρωτοβρόχια.
Πριν από κάθε καλλιεργητική περίοδο, πρώτα ξάριζαν (καθάριζαν) τον χώρο από τα διάφορα άγρια χόρτα, και από απομεινάρια της προηγουμένης καλλιέργειας. Αν δεν ήταν επικίνδυνο έβαζαν και φωτιές και έκαιγαν τα απομεινάρια των περιβολιών εντός αυτού για λίπανση. Η επόμενη εργασία ήταν το φούσκισμα, δηλαδή διασκορπούσαν κοπριές από αιγοπρόβατα, άλογα, γαϊδούρια, μουλάρια, βόδια και κουνέλια, Επίσης έριχναν κοτσιλιές από οικόσιτα πτηνά, τσιπούρα (κοτσάνια από στέμφυλα) ή και με χώματα από μερικά δένδρα, που από την πολύχρονη πτώση των φυλλωσιών τους, το χώμα είχε μετατραπεί σ’ ένα άριστο λίπασμα. Βασικά η κοτσιλιά είναι η καλλίτερη λίπανση, όσον αφορά τα περιττώματα, έπειτα σειρά έχει η κοπριά των αιγοπροβάτων, μετά η σβουνιά (βοοειδών) και τα γκάβαλα (αλόγων, μουλαριών και ημιόνων) και τέλος η κοπριά των κουνελιών.
Η λίπανση πάντοτε γινόταν με χωνεμένα φουσκιά και κοτσιλιές. Χωνεμένα λέγονταν να έχουν αποθηκευθεί τουλάχιστον ένα χρόνο πριν και να έχουν βραχεί επανειλημμένα, ώστε να μην υπάρχει νίτρο. Το φούσκισμα (λίπανση) γινόταν σταδιακά και πάντοτε μετά το πότισμα και πότε πριν απ’ αυτό. Ακόμη στον χώρο σκόρπιζαν συνέχεια στάχτες για λίπανση. Τα αμπελόφυλλα, το καστανό χώμα, το σκιντόχωμα, τα φύλλα από μηλιές και αχλαδιές, είναι οι καλλίτεροι τρόποι παραδοσιακής και οικολογικής λίπανσης. Για καλλίτερη λίπανση παρασκεύαζαν την αριάνη. Έπαιρναν φουσκιά η κοτσουλιές τις τοποθετούσαν σε κάποιο αγγείο (καζάνια, βαρέλια κ.α.). Μέσα σε αυτό έριχναν νερό και λίγο ασβέστη και το άφηναν μέχρι να μαλακώσουν τα φουσκιά και να αφού μαλάκωναν διασπώνται και με αρκετό ανακάτεμα γινόταν ρευστό.
Έπειτα την έριχναν δίπλα στα φυτά και η λίπανση γινόταν πιο αποτελεσματική. Σε ορεινό χωριό εντόπισα έναν περιβολάρη, όπου στο περιβόλι του, τον Φθινόπωρο άνοιγε μεγάλα αυλάκια και μέσα τα γέμιζε με φύλλα από διάφορα φυλλοβόλα δένδρα, επίσης και με χλωρές φλούδες από τα συλλεγόμενα καρύδια και με στάχτη και έπειτα τα σκέπαζε με χώμα. Επίσης έβαζε και ξερά στελέχη του αγκαθιού μηλιόβα. Αυτά τα άφηνε μέχρι τον επόμενο Μάιο που ξεκινούσε την νέα καλλιεργητική θερινή περίοδο. Μέχρι τότε τα φύλλα είχαν γίνει ένα άριστο λίπασμα.
Απόφευγαν να ρίχνουν φύλλα και φλούδες από ρητινοφόρα δένδρα (κυπαρίσσια, πεύκα, έλατα κ.α.). Επίσης για να έχουν άζωτο τα χώματα, μια χρονιά σε ένα μέρος του κήπου καλλιεργούσαν κουκιά, βίκο, λούπινο και μπιζέλια. Αυτά τα άφηναν να ανθίσουν σποριάσουν και να ξεραθούν. Όταν ξεραίνονταν έπαιρναν τον καρπό και μετά άνοιγαν αυλάκια και μέσα έβαζαν τα εναπομείναντα στελέχη αυτών των φυτών και τα σκέπαζαν με χώμα όλο τον χειμώνα και μετά καλλιεργούσαν αυτό και φύτευαν τα κηπευτικά τους.
Για να εξοντώσουν διάφορα ζιζάνια, έσπερναν βρώμη και την άφηναν να καρπίσει και να ξεραθεί, και έτσι η βρώμη με την σπιρτάδα που έχει όταν ωριμάσει και ξεραθεί με επικουρία την υπερβολική θερμοκρασία το καλοκαίρι καίει και εξοντώνει τα ζιζάνια.
Η καλλιέργεια στον μπαχτσέ γενικά γινόταν κυρίως με χειρονακτική εργασία και ανάλογα με την έκταση, ίσως να χρησιμοποιούσαν και ζώα για την όργωση, σβάρνισμα, αυλάκωμα και για τις άλλες γεωργικές εργασίες.
Μετά από πότισμα ή την βροχή, έσκαβαν το χώμα του κήπου με διάφορα γεωργικά εργαλεία (ξινάρι, τσάπα, σκαλιστήρι, κασμά, στεναξίνι, κ.α.). Αφού τελείωνε το σκάψιμο, μετά το σκάλιζαν δηλαδή διασπούσαν τις μάτσες με ξινάρια και διαμόρφωναν τον τόπο, δηλαδή ανάλογα με τι ήθελαν να καλλιεργήσουν, κατασκεύαζαν αυλάκια, βραγιές, σαμαράκια, τηγάνια κ.λπ. Στην συνέχεια φύτευαν τους σπόρους και ανάλογα με το είδος της καλλιέργειας τους, τα φύτευαν πυκνά η αραιά. Κάποιες παροιμιώδεις φράσεις μας δίνουν οδηγίες σποράς π.χ. “Τα φύτεψε δασιά σαν τα σκόρδα!” η “Όσο αναριεύεις τα σκόρδα το χοντραίνουν!” , “ Φυτρώσανε σαν μαλλιά!”, “Ανάρια – ανάρια φύτευε, ο ήλιος να τα βλέπει!”. “Κάλλιο ανάρια τα κουκιά, παρά σα τα μαλλιά!”.
Αυτά που φυτεύονταν για την καλοκαιρινή καλλιέργεια τα φύτευαν σε αυλάκια για να ποτίζονται. Αν δεν υπήρχε άφθονο νερό και τα πότιζαν από πηγάδι ή από μεταφερόμενο νερό με αγγεία, τότε γύρω από την ρίζα του φυτού κατασκεύαζαν μια μικρή γούβα για να μην διαφεύγει το νερό και να ποτίζεται με πολύ λιγότερο, αυτό λεγόταν ριζοπότι.
Ενώ αυτά που ήσαν χειμερινής καλλιέργειας, ανάλογα με το έδαφος, αργιλώδες, αμμώδες, χαλικερά, ίδιος, πρανές κ.λπ. τότε κατασκεύαζαν σαμαράκια, αυλάκια, βραγιές ή και τηγάνια.
Για μερικά φυτά για να έχουν επιτυχία στην σπορά τα έσπερναν ομαδικά τα λεγόμενα φυντάνια. Όταν αυτά μεγάλωναν, τότε τα μεταφύτευαν στον μπαχτσέ τους. Αυτά ήσαν οι ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές, άνθη, γουλιά, μάπες, κουνουπίδια κ.α.
Αυτά όταν τα μεταφύτευση προτιμούσαν να είναι κυρίως απόγευμα. Πριν τα ξεκολώσουν για να τα μεταφυτεύσουν, τα πότιζαν αρκετά, ώστε να μην διαλυθεί το ριζικό σύστημα τους. Κατά την μεταφύτευσή τους τα σκέπαζαν ελαφρά με λίγα ξερά χόρτα για λίγες ημέρες για να μην τα κάψει ο ήλιος του καλοκαιριού και πάθουν αφυδάτωση, μέχρι να ενεργοποιηθούν οι ρίζες των στο καινούριο έδαφος που μεταφυτεύθηκαν. Ο περιβολάρη τα παρακολουθούσε και όταν αντιλαμβανόταν ότι το φυτό άρχιζε να τροφοδοτείται κανονικά τότε το ξεσκέπαζε.
Μετά το φύτρωμα των φυτών και την παρέλευση μερικών ημερών, αφαιρούσαν (ξεκώλωναν) τα διάφορα ανεπιθύμητα ζιζάνια (άγρια χόρτα) με τα χέρια και προσπαθούσαν να μην πληγώσουν το φυτό και να μην καταστρέψουν το ριζικό του σύστημα. Έπειτα σκάλιζαν (ανακάτευαν ανασηκώνοντας το χώμα) με σκαλιστήρια και μετά έστρωναν το χώμα να είναι επίπεδο, η το αυλάκωναν, ανάλογα με την καλλιέργεια. Στα αναρριχόμενα φυτά ανάλογα με το είδος του φυτού τοποθετούσαν στηρίγματα αναρρίχησης (φουρκάδες, καλάμια, βέργες, παλούκια κ.λπ.) Αναρριχόμενα ήσαν τα φασόλια και οι ντομάτες. Στα φασόλια τοποθετούσαν μεγάλες βέργες η καλαμιά, ενώ στις ντομάτες φουρκάδες, παλούκια, καλάμια κ.λπ. Για τις ντομάτες κατασκεύαζαν και ειδικές κατασκευές τα κρεβάτια. Γενικά τα καλοκαιρινά κηπευτικά ο παραγόμενος καρπός δεν έπρεπε το έρχεται σε επαφή με το χώμα διότι σάπιζε, από την νυχτερινή υγρασία. Τοιουτοτρόπως επέλεγαν να κρατούν τους καρπούς μακριά από το χώμα.
ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΧΤΣΕ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ– ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΦΥΤΩΝ
Μπαχτσές δίχως λουλούδια δεν υπήρχε. Τα λουλούδια ήσαν οι μάρτυρες της νοικοκυροσύνης και του μπιτζαρίσματος, αλλά και οι προάγγελοι του κηπουρού, για τις διάφορες ασθένειες που απειλούσαν τον μπαχτσέ του.
Στις άκρες η ενδιάμεσα στους κήπους φύτευαν φυτά βασιλικού για να γνωρίζουν πότε το περιβόλι θέλει πότισμα. Ήταν μια πρακτική μέθοδος με καλά αποτελέσματα. Γνωρίζουμε ότι ο βασιλικός είναι ένα ευαίσθητο φυτό στην δίψα και πάντοτε διψούσε πριν από όλα τ’ άλλα φυτά. Όταν έβλεπαν ότι, τα φύλλα του βασιλικού μαραίνονταν, τότε ήξεραν ότι το περιβόλι ήθελε πότισμα, πριν αρχίσουν να μαραίνονται οι φυλλωσιές των φυτών του.
Επίσης στις άκρες των κήπων φύτευαν και τσετσεκιές και τζίνιες γιατί οι φυλλωσιές τους έπιαναν λώβα πριν από όλα τα άλλα φυτά. Έτσι παρακολουθώντας αυτά τα καλοκαιρινά λουλούδια προλάβαιναν την λώβα. Ακόμη στις φράχτες των κήπων είχαν φυτεύσεις και τριανταφυλλιές διότι αυτές έπιαναν μελίγκρα πριν αυτή φτάσει στα φυτά. Μόλις την αντιλαμβάνονταν ράντιζαν με σαπουνόνερο ή κατάβρεχαν τα φυτά και έτσι προλάμβαναν την ασθένεια των φυτών τους πριν αυτή τα επισκεφθεί και τα προσβάλλει.
Κατά την καλοκαιρινή καλλιέργεια εντοπίζονταν διάφορες ασθένειες των φυτών και των καρπών. Αυτές τις αντιμετώπιζαν με διάφορες πρακτικές τακτικές όπως, την λώβα την αντιμετώπιζαν με στάχτη, με ένα τουλουπάνι έριχναν στάχτη επάνω στις φυλλωσιές των φυτών, μόνον όταν υπήρχε υψηλή θερμοκρασία.
Την μελίγκρα την αντιμετώπιζαν με αλισίβα (σταχτόνερο) σε συνδυασμό με σαπουνόνερο. Την βρωμούσα και τις κάμπιες τις αντιμετώπιζαν με νερό από βρασμένα προβατόμαλλα που είχαν την κολλώδη ουσία πίνο. Μπουρμπούλιαζαν σε ένα καζάνι επιλεγμένα προβατόμαλλα που είχαν πολύ πίνο και έπειτα αφαιρούσαν τα μαλλιά και με αυτό το νερό κατάβρεχαν τα φυτά, μόνον κατά τις βραδινές ώρες.
Τον περονόσπορο τον αντιλαμβάνονταν από την τσετσεκιές (κατιφέδες) και τον αντιμετώπιζαν με βρασμένα στελέχη χλωρής και σποριασμένης τσουκνίδας. Έβραζαν για λίγο την τσουκνίδα με νερό και έπειτα κατάβρεχαν την φυλλωσιά.
Μεγάλη εντύπωση μου προξένησε όπου για την καταπολέμηση της κάμπιας έβραζαν το διαβολόχορτο με νερό και όταν κρύωνε το νερό ράντιζαν τα λαχανικά και εξόντωναν τις κάμπιες. Μάλιστα πήρα σπόρους διαβολόχορτου, όπως το ονομάζουν και κράτησα σπόρους και τους ανανεώνω ανελλιπώς.
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΡΠΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΡΩΝ
Μερικοί καρποί από τα διάφορα κηπευτικά που φύτευαν, τρώγονταν φρέσκοι και ενώ βρισκόταν σε χλωρή κατάσταση (αγγούρια, ντομάτες, φασολάκια, πιπεριές, μελιτζάνες, μπάμιες, λαχανικά, αρακάς, κ.α.). Αλλά τρώγονταν και σε χλωρή μορφή αλλά και αποξηραμένα όπως τα κουκιά, τα ρεβίθια, τα σκόρδα, τα κρεμμύδια, τα φασόλια, το καλαμπόκι, οι πιπεριές κ.α. Επίσης μερικά διατηρούνταν χλωρά και ξερά όπως η πατάτα, τα πεπόνια, οι πιπεριές, τα κολοκύθια, κ.α. Η καθημερινή συλλογή των κηπευτικών, άρχιζε πάντοτε από τα ωριμασμένα και κυρίως από τα πιο πρώιμα. Δηλαδή σύμφωνα με την ανάπτυξη μάζευαν αυτά που είχαν δέσει πρώτα. Αν αργούσαν να ωριμάσουν τα πιο πρώιμα, τα έκοβαν πρόωρα, γιατί ατά ξεζούμιζαν το φυτό, δεν το άφηναν ν’ αναπτυχθεί και απορροφούσαν όλες τις οργανικές ουσίες από τους υπόλοιπους καρπούς του.
Κύριο μέλημα του κάθε περιβολάρη ήταν να επιλέγει να αποξεραίνει και να διατηρεί σπόρους για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Έτσι επέλεγε καρπούς από υγιή και πλήρως ανεπτυγμένα φυτά. Αυτοί οι επιλεγόμενοι καρποί έπρεπε να είναι πλήρως ωριμασμένοι μεγάλοι και υγιείς και να συλλέγονται την κατάλληλη χρονική περίοδο και πάντα με φεγγάρι. Βασικά διαχώριζε ένα φυτό από κάθε είδος και αφού έπαιρνε τους πρώτους καρπούς, έπειτα άφηνε δύο τρείς για ωρίμανση και δεν το φυτό άφηνε να δέσει άλλους, δηλαδή τους έκοβε όταν ήσαν ακόμη πολύ μικροί, ώστε το φυτό όλη του την δύναμη να την διοχετεύσει στους καρπούς που προορίζονταν για αναπαραγωγή. Όταν ωρίμαζαν καλά τους έκοβαν και τους τοποθετούσαν (κρεμούσαν) σε σκιερό και αεριζόμενο μέρος, να μην τα βλέπει ο ήλιος και να μην υπάρχει υγρασία.
Τρίτη 11 Ιουλίου 2023
ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΗ…!
Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Τον καιρό του αντάρτικου λέγανε ότι, ένας αντάρτης κυνηγημένος, ταλαιπωρημένος, άκουρος και άξουρος, ένα Σαββατόβραδο έφτασε αργά σ’ ένα χωριό. «Έβρεχε, ο Θεός με τον Θεό», ψάχνοντας που να τρουπώσει να βγάλει την νυχτιά του, πήγε προς την εκκλησία, εκεί βρήκε την πόρτα της ανοιχτή και μπήκε μέσα. Έκανε μια εξερεύνηση και βρήκε ένα εικονισματάκι του Αγιώργη, το πήρε στα χέρια του, έκανε τον σταυρό του μπροστά στο εικόνισμα, το προσκύνησε και ψέλλισε:
-«Συγχώρα με Άγιε μου, αλλά εσύ μπορείς να με βοηθήσεις και εγώ, σου τάζω ότι δεν θα σ’ αφήκω έτσι!».
Κατόπιν έχωσε το εικόνισμα μέσα στο σακίδιό του και στην συνέχεια έπιασε μια άκρη σ’ ένα στασίδι και από την τρανή κούραση και ταλαιπωρία που είχε, αποκοιμήθηκε. Τον ξύπνησε ένα κρακ, που έκανε το ζεμπερέκι της πόρτας. Όπως λαγοκοιμότανε, τράβηξε το πιστόλι του και περίμενε ακούνητος και αμίλητος να ιδεί ποιος μπαίνει. Σε μια στιγμή είδε τον παπά, τον άφηκε και μπήκε μέσα στο ιερό και την ώρα που ετοιμαζότανε να λειτουργήσει, μπήκε μέσα και τον απείλησε με το όπλο του. Ο παπάς τα έχασε στην αρχή, αλλά δεν φοβήθηκε. Ο αντάρτης του ζήτησε τα ράσα του να τα πάρει για να ντυθεί παπάς και να καταφέρει να ξεγλιστρήσει από τα μπλόκα του στρατού.
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΜΠΕΙΑΣ 1969-1970 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 60 ΑΤΟΜΩΝ, 15 ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ, 45 ΜΑΘΗΤΕΣ.
«Εδώ σε θέλω κάβουρα…», εξήντα (60) κοντό-συμμαθητές, 43 αγόρια και 15 κορίτσια. Η φωτογραφία είναι στο οικοτροφείο αλλά εδώ είναι όλο το γυμνάσιο Λαμπείας.
ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ ΔΙΒΡΗΣ- ΛΑΜΠΕΙΑΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 30 ΑΤΟΜΩΝ
Συνεχίζουμε…, δεν «μασάμε», το ίδιο φαντάζομαι και οι μαθητές εδώ του οικοτροφείου της Δίβρης που στην αυγή της ζωής τους, έχουν βιώσει τόσα που αυτά που ζούνε σήμερα «ακούγονται» αστεία.
ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ ΔΙΒΡΗΣ- ΛΑΜΠΕΙΑΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 30 ΑΤΟΜΩΝ
ΑΑ ΕΠΩΝΥΜΟ ΟΝΟΜΑ ΟΝ. ΠΑΤΡΟΣ ΧΩΡΙΟ ΕΤΟΣ
1 Γκιντζος Κων/νος Κούμανι
2 Αβράμης Δημήτρης Μπαρμπότα
3 Παντελης θεόδωρος ορφανοτροφείο Σπάτα
4 Πανούτσος Άγγελος Βασίλειος Αντρώνι
5 +Δημήτρης Σγάρτσος Αστράς
6 Πατέλης Παναγιώτης Κούμανι
7 Μπαντούνας Φώτιος Νικόλαος Σπαρτουλιά
8 Μπαντούνας Κων/νος Χρύσανθος Σπαρτουλιά
9 Κότσαλης Αργύριος Βασίλειος Αντρώνι
10 Καψής Θεόδωρος Αγία τριάδα
11 Ζαχαρόπουλος Θεόδωρος Πάνος Αντρών, Ζαχαααίικα
12 Κορμπάκης Ντίνος Αγία Τριάδα
13 Γιαννοπουλος θεόδωρος Μαζαράκη (ορφανοτροφείο Σπάτα)
14 Αθανασόπουλος Ιωάννης Κρυόβρυση
15 Γιάννης Ντίνος Κακοτάρι (αδελφός Χρήστου)
16 Ντινόπουλος Ιωάννης Βασίλειος Κακοτάρι, Ντιναίικα
17 Κωνσταντινόπουλος Κώστας Κακοτάρι
18
19 Κούτρας Βαγγέλης Κούμανι
20 Παπακωνσταντόπουλος Γεώργιος -Ττσίπιανα
21 Μπαρζός Βασίλης του Ιωάννη, Ορεινή
22
23 Παπαχρυσανθάκης Βασίλης Αγία τριάδα (Μποκοβίνα)
24 Παπαγιάννης Γρηγόριος Αλέξιος Αντρώνι
25 Μήτσης Γεώργιος Κοσμάς Αντρώνι
26 Άγγελος Νιώτης Κούμανι
27 Παναγόπουλος Ιωάννης Νικόλαος Αντρώνι
Σχολικό έτος 1970 - 71
28
29
30
Σάββατο 8 Ιουλίου 2023
Μαρία Πανούτσου – Πρωτούλη (1949–2023)
Έφυγε από κοντά μας σήμερα Σάββατο 8.07.2023 η Μαρία Πανούτσου (του Μήτσου), σύζυγος Παναγιώτη Πρωτούλη που γεννήθηκε πριν 74 χρόνια στο Αντρώνι.
Η κηδεία της θα γίνει την Δευτέρα στις 13.30 στο κοιμητήριο Αγίων Αναργύρων.
Στον σύζυγό της Παναγιώτη, στα παιδιά της Ελένη, Γιάννη, στα αδέλφια της Γιώργο, Νίκο και σε όλους τους συγγενείς της εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μας.
Για την ενημέρωση ευχαριστούμε τον Κωστή Ν. Πανούτσο.
Την Δευτέρα στις 13.30 έγινε η πολιτική κηδεία για το τελευταίο αντίο της Μαρίας.
Από νωρίς οι σύντροφοί της είχαν ετοιμάσει όλα όσα απαιτούνταν απουσία βέβαια ιεροπραξιών για την εξόδιο τελετή που γίνεται πριν την καύση.
Παρασκευή 7 Ιουλίου 2023
Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΣΤΕΡΝΑ ΑΡΔΕΥΣΗΣ…!
Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης
Ο ΘΕΡΟΣ…!
Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης
Θέρος τρύγος πόλεμος, λέει μια λαϊκή παροιμία μας τρεις
φάσεις της ζωής που χρειάζεται καθολική κινητικότητα τα δύο εξ αυτών
αναφέρονται σε αγροτικές εργασίες η πρώτη είναι ο Θέρος ή θερισμός
Ο θερισμός γίνεται κατά τον μήνα Ιούνιο ή Θεριστή, όπως
ονομάζεται στην παραδοσιακή γλώσσα, όπου εξ αυτού έχει πάρει την ονομασία και
ολόκληρο το Καλοκαίρι που το λένε Θέρος όπως και θερινές διακοπές.
Ο θέρος είναι μια αγροτική εργασία της συλλογής των
σιτηρών, η οποία γίνεται κατά τον μήνα Ιούνιο, ενώ του καλαμποκιού (αραποσιτιού)
κατά τον μήνα Σεπτέμβριο. Ο Ιούνιος ή θεριστής είναι ο μήνας που σήμαινε
γενικός συναγερμός στους γεωργούς, έπρεπε μέσα σε λίγες ημέρες να θεριστούν να
συναχθούν και τέλος να τα αλωνίσουν και η σοδειά να φθάσει στις αποθήκες τους.
ΑΦΗΓΗΣΗ:
“Πρου χαράξει η κονταυγή, δίχωτις κουσκούτεμα σηκωνόμαστε
’τοιμάζαμε τα πράματα, φαγιά, νερό δρεπάνια και ότι άλλο θέλαμε και ’κινάγαμε
να πάμε για θέρο, παγαίναμε δανεικαριές, σήμερα σε μένανε, μόλις κόβανε το
κομμάτι πηγαίναμε σε άλλονε και δώστου να ’χει μέχρι ν’ αποθερίσουμε.
Οι καλύτεροι θεριστάδες ήσαντε οι γυναίκες. Μόλις φτάναμε
στο χωράφι κατεβάζαμε τα ανάχρεια από τ’ άλογα και τα γαϊδουρια, τα
ξεσαμαρώναμε και τα δέναμε πίσω στο θερισμένο να βαρέσουνε καμιά καλαμιά και
καμιά αγριάδα στους σοφάδες να έχουνε και ίσκιο.
Τα φαγιά τα κρεμάγαμε στις αγραπιδιές, μυγδαλιές, απιδιές, άντε και καμιά συκιά λες και είχε άλλο δέντρο μέσα το χωράφι; Το νερό το βάναμε στον ίσκιο ή το σκεπάζαμε με καλαμιά για να κρατιέται δροσερούλι.
Ιερέας Παναγιώτης Κούτρας (1946–2023) Κακοτάρι, Κούμανι
Έφυγε από κοντά μας χθες 06.07.2023 ο Ιερέας Παναγιώτης Κούτρας του Θεοδώρου και της Χριστίνας που γεννήθηκε πριν 77 χρόνια στο Κούμανι.
Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει σήμερα Παρασκευή στις 17.00 στο Κακοτάρι και θα ακολουθήσει η ταφή στο Κούμανι.
Στην παπαδιά του Ουρανία, στις αδελφές του Γαρουφαλλιά, Βάσω Γεωργία και σε όλους τους συγγενείς του εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια.
Είχε και δύο αδέλφια, τον Θανάση και τον Κώστα που δεν βρίσκονται στη ζωή.
Τον εκλιπόντα είχαμε γνωρίσει μετά το σεισμό στην Ηλεία όταν συνόδευαμε τον φίλο μηχανικό Βασίλη Συλάιδο σε αυτοψία στην εκκλησία του Κακοταρίου.
Ήταν καλός συζητητής και όπως μας πληροφόρησαν ήταν ευπρεπής, τίμιος, ευεργέτης και τυχεροί όσοι τον γνώρισαν.
«Εκοιμήθη εν κυρίω» μας είπε όταν μας ενημέρωσε ο φίλος Γιώργος Μαρκόπουλος από την Γιάρμενα και αποκάλεσε τον εκλιπόντα «Άγιο Παϊσιο της Ηλείας», με πρόταση στον Δεσπότη για αγιοποίησή του.
Ο εκλιπών Ιερέας παντρεύτηκε στις 20.01.1985 την Κακοταρίτισα Ουράνια Θεοδωροπούλου.
Έγινε Ιερέας στα 39 του χρόνια.
Χειροτονήθηκε διάκος το Σάββατο 22.06.1985 στον Άγιο Νικόλαο Πύργου και Ιερέας χειροτονήθηκε την επόμενη 23.06.1985 από τον Μητροπολίτη Γερμανό Παρασκευόπουλο στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κούμανι.
Ο προκάτοχος του Ιερέας του χωριού παπά - Νίκος Καρκούλιας, φαίνεται ότι δεν τον ήθελε. Συλλειτούργησε όμως μαζί του κάποιες Κυριακές τον Ιούλιο του 1985.
Η πρώτη του λειτουργία ήταν στην Ανάληψη της Αχλαδινής στην επέτειο για την Μάχη στο Πούσι 30.06.1985.
Πρωτοδιορίστηκε στα Ζαχαραίικα (οικισμός του Αντρωνίου) το Σάββατο 20.07.1985 όπου και λειτούργησε. Ο επίσημος διορισμός του στο Κακοτάρι έγινε στις 6.08.1985 που έμεινε εκεί ως πριν ένα μήνα που αρρώστησε.
Οι Κακοταραίοι από την πρώτη στιγμή του είχαν παραχωρήσει οίκημα που έμεινε ως το τέλος.
Για είκοσι πέντε περίπου έτη ήταν εξομολόγος στην Ορεινή Ηλεία.
Πριν πέντε χρόνια τον τίμησε ο Μητροπολίτης Γερμανός με το οφφίκιον, (βυζαντινός εκκλησιαστικός τιμητικός τίτλος).
Πριν ένα χρόνο τον τίμησε επίσης ο δεσπότης με τον σταυρό του πρωτοπρεσβύτερου, οφφίκιο που αποδίδεται μόνον σε έγγαμο κληρικό.
Το τραγικό για τον εκλιπόντα ήταν, όταν ο γαμπρός του (σύζυγος της αδελφής του Γιωργίας), στις 12.12.1976, κατέληξε όταν έκοψε με το τσεκούρι το πόδι του και άφησε πίσω τέσσερα (4) τσορομπίλια, τρία τσουπιά και ένα παιδί.
Στις 11.06.2008 ο εκλιπών είχε αφήσει σημείωμα στον αγαπητό του ανιψιό Κώστα Καρκούλια, γιο της αδελφής του Γεωργίας.
Έγραφε: Ιερέας Παναγιώτης Κούτρας, ιερέας της σιωπής και της υπομονής, (ζητούσε) η εξόδιος ακολουθία να γίνει στον Άγιο Γεώργιο Κακοταρίου και η ταφή του στην γενέτειρά του το Κούμανι.
Κώστας Παπαντωνόπουλος Αλωνάρης 2023
Τετάρτη 5 Ιουλίου 2023
Ίσκιος τέλος, στην Αγία Παρασκευή Αντρωνίου
Το θέμα είναι μεν σοβαρό, αλλά είπαμε στη φάση αυτή να μην ενοχλήσουμε τον «Ωλονό», το Δασαρχείο, τον Δήμο κ.ο.κ.
Ρωτήσαμε τον νέο πρόεδρο του χωριού αλλά ο άνθρωπος δεν πήρε κάποια απόφαση και δεν έδωσε καμία εντολή.
Πάει κάπου το μυαλό σας;
Όπως γνωρίζετε, θέματα που συμβαίνουν στο Αντρώνι, σε εμάς έρχονται με δυσκολία αλλά έρχονται.
Μάθαμε λοιπόν τις ημέρες των εκλογών ότι έκοψαν τις ακακίες στην Αγία Παρασκευή.
Προσφέρθηκε και ένας δικός μας από διπλανό χωριό να πάει να εξετάσει επί τόπου και όπως μας ενημέρωσε, κάποια από τα δέντρα που κόπηκαν μπορεί να είχαν κάποιο πρόβλημα αλλά αυτά μπροστά στην βρύση ήταν δυνατά δέντρα που στον ίσκιο του ξεπέζευαν οι διερχόμενοι από και προς το Αντρώνι να ρεμβάσουν και να δροσιστούν.
Αναρωτιόμαστε τι άρρωστο μυαλό ήταν αυτό που σκέφτηκε να κόψει τα δέντρα τον Θεριστή πριν το πανηγύρι που είναι στις 26 του Αλωνάρη.
Που θα «σταλίσει» τόσος κόσμος όταν θα βρεθεί στις 26 Ιουλίου στο γραφικό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής;
Δευτέρα 3 Ιουλίου 2023
ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΟΤΑΝ ΑΛΩΝΙΖΑΝ ΜΕ ΠΑΤΟΖΑ
Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης
Κατά τις 5 με 10 Αλωνάρη (Ιουλίου) έκανε την εμφάνισή
απέναντι από το χωριό μου Άγναντα στο Παλιοκκλήσι περιοχή ενδιάμεσα
Βουλιαγμένης, - Ανθώνας και Αγνάντων) η πατόζα (αλωνιστική μηχανή), του Χρήστου
Χρυσανθόπουλου, με καταγωγή από τα Άγναντα. Μπροστά την ένα τρακτέρ «HANOMAG»
κατακίτρινο, σαν τα άνθη της ασφάκας και της σπαρτιάς, και πίσω σερνότανε το
τεράστιο κατακόκκινο μηχάνημα μάρκας «ΤΙΤΑΝ». Για εκείνη την εποχή και για εμάς
τα παιδιά, που δεν είχαμε ξεμυτίσει από τα χωριά μας προς τον έξω κόσμο, ήταν
κάτι το πρωτόγνωρο και το φανταστικό. Αυτή ήταν η πατόζα, ένα συρόμενο μηχάνημα
με τέσσερις τροχούς, όπου αριστερά και δεξιά της υπήρχαν πάρα πολλές τροχαλίες
συνδεδεμένες μεταξύ τους με λουριά (ιμάντες).
Η χαρά των παιδιών όταν έφθανε κοντά στα αλώνια του χωριού ήταν απερίγραπτη. Το συνεργείο την έστηνε στα αλώνια που ήσαν γεμάτα θημωνιές (σωρός από δεμάτια σίτου – βρώμης και κριθαριού), τοποθετημένα με σειρά και τάξη, ως τύμβος. Πηγαίναμε κατά μπουλούκια να ιδούμε τις δούλευε, να ακούσουμε την περίεργη βουή της, που ήταν ένας μονότονος βρυχηθμός, να ιδούμε πως έστηναν αυτή και το τρακτέρ και πως γινόταν η κίνηση.
Τρίτη 27 Ιουνίου 2023
Εκδήλωση για την «ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΛΑΛΑ» από τον Πολιτιστικό Σύλλογο & την Τ.Κ. Λάλα
Εκδήλωση για την «ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΛΑΛΑ» από τον Πολιτιστικό Σύλλογο & την Τ.Κ. Λάλα
Την Παρασκευή 30 Ιουνίου, στο χωριό μας θα λάβει χώρα η καθιερωμένη ιστορική εκδήλωση για την Πολιορκία του Λάλα.
Η εκδήλωση αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για να αναβιώσουμε τα γεγονότα και να υπενθυμίσουμε την ιστορική σημασία αυτής της πολιορκίας.
Στο παρακάτω αναλυτικό πρόγραμμα, παρουσιάζονται οι δραστηριότητες που έχουν προγραμματιστεί για αυτήν την ιδιαίτερη ημέρα.
Η εκδήλωση θα ξεκινήσει, με πομπή των αναβιωτικών Συλλόγων από το Δημοτικό σχολείο Λάλα που θα κατευθυνθεί στον Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, όπου και θα συνεχίσει η
εκδήλωση.
Σας περιμένουμε όλους!
«Μαϊμού» στεφάνια στην εκδήλωση μνήμης του Γεωργίου Γιαννιά
«Μαϊμού» στεφάνια στην εκδήλωση μνήμης του Γεωργίου Γιαννιά στην Σπαρτουλιά Αντρωνίου.
Για να τσεπώσουν τα φράγκα …, έκοψαν πικροδάφνες από την εθνική οδό.
Μόνο το ένα ήταν με δάφνες και κορδέλα, αυτό που κατέθεσαν οι Πανοπουλαίοι.
Κατάντησε ο γνωστό μας αντιδήμαρχος Λ. Π. από το Αντρώνι, τον Δήμο Ολυμπίας "για γέλια και για κλάματα"!
Κυριακή 25 Ιουνίου 2023
Ανάστος Δημητρόπουλος 1961-2023 Ντάρτιζα (Αχλαδινή)
Έφυγε από κοντά μας στις 21.06.2023 ο γνωστός συμπατριώτης, δικηγόρος, ιστορικός και συγγραφέας Ανάστος Δημητρόπουλος που γεννήθηκε πριν 62 χρόνια στις 10.02.1961. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Ντάρτιζα (Αχλαδινή) και της μητέρα του από τη Χώρα Γορτυνίας το γένος Μαρίας Θ. Μαρούντα.
Ο Ανάστος αυτοσυστηνόταν ως Πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Ευεργετών και Πρόεδρος του «Κοινόν Πελοποννησίων». Ήταν φανατικός υποστηριχτής της Βυζαντινής ιστορίας και της Επανάστασης του 1921 όπου και συμμετείχε ενεργά σε συνέδρια, ημερίδες και ομιλίες με συναφή θέματα.
Τον γνωρίσαμε στα μέσα περίπου της πρώτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε όταν είχαμε δημιουργήσει την ιστοσελίδα www.antroni.gr όπου ο Ανάστος συμμετείχε τότε ενεργά. Χαθήκαμε λόγω των αντιθέτων ως προς την πολιτική απόψεων και βρεθήκαμε όταν ήλθε να μας βρει για να πάρει το βιβλίο μας: "Τα πολεμικά γεγονότα στην Ηλεία κατά την εθνεγερσία του 1821". Ήταν λίγο πριν την γιορτή της νικηφόρου μάχης στο Πούσι το 2022 που ήταν ο κύριος ομιλητής.
Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του και στους συμπατριώτες Νταρτιζαίους.
Καλό του ταξίδι!
Σάββατο 24 Ιουνίου 2023
ΤΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ
-Άγουρη, η = όταν η σταφίδα δεν ήταν έτοιμη για τρύγο.
-Ακαμάτης, ο = το κλήμα που δεν κάνει σταφύλια.
-Ακλαδούρα, η = το κλήμα που έχει παραμείνει τουλάχιστον ένα χρόνο ακλάδευτο. (Μια παροιμία μας αναφέρει: «Ένα χρόνο ακλαδούρα, δέκα χρόνους έρημο!»)
-Άκρες, οι = οι άκρες του κτήματος, (μτφ.) τα φτενάδια.
-Αλεπούδες, αρουραίοι σκυλιά, σκαντζόχοιροι, ασβοί κ.λπ. εχθροί του καρπού της σταφίδας.
-Αμέλωτη, η = ο καρπός της σταφίδας που δεν έχει γλυκάνει ακόμα.
-Αναβόλα, η = η άκρη του κτήματος που χρησιμοποιείται για την εναλλαγή αράδων για όργωμα, ράντισμα, τρύγημα.
-Αναμπέλωση, η = η ανανέωση με νέα φυτά του κτήματος.
-Άνθη, τα = όταν έχουν ανθίσει τα κλήματα.
-Άνοιγμα, το = η αρχή της ανοιξιάτικης βλάστησης του κλήματος
-Άπλωμα, το = η εργασία μετά το άδειασμα από το κοφίνι στο αλώνι όπου ένας άπλωνε ομοιόμορφα και με προσοχή τον καρπό.
Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023
Ευστάθιος Μπαντούνας (Λείψανον του ιερού αγώνος).
Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Πύργος 4 Αυγούστου
Ένας ένας παρέρχονται οι επιζώντες άνδρες της ηρωικής εποχής του αγώνος επισύροντες τον θαυμασμόν μας, αλλά συγχρόνως εμβάλλοντες εις τας ψυχάς μας την απογοήτευσιν, διότι δεν δεν βλέπομεν την άμιλλαν των απογόνων εν τω κοινωνικώ και εθνικώ στερεώματι.
Παναγιώτης Α. Μενούνος (1971 - 2023) Μποκοβίνα
Έφυγε σήμερα Τρίτη 20.06.2023 ο Παναγιώτης Μενούνος του Αντωνίου που γεννήθηκε πριν 52 χρόνια στην Βερβινή (Κρυόβρυση).
Η κηδεία του θα γίνει αύριο Τετάρτη στις 15.30 στην Μποκοβίνα (Αγία Τριάδα).
Στη μητέρα του Γεωργία, στην σύζυγό του Αντωνία, στα παιδιά του Γεωργία, Αντωνία, Αθανασία, Αντώνιο και σε όλους τους συγγενείς του εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μας.
Ο άτυχος Παναγιώτης σκοτώθηκε από τον συντοπίτη του Δερβιναίο Θεόδωρο Καρμπέτα για κτηματικές διαφορές.
Μία κουβέντα μόνον, ότι σε δυο τρία χωριά της Ηλείας κοντά μας και άλλα τόσα της Αχαΐας, μεγάλο μέρος των κατοίκων έχει το συνήθειο, την μλκ λέω εγώ να οπλοφορούν.
Ευχαριστούμε τον φίλο Γιώργο Μαρκόπουλο για την ενημέρωση.
Σάββατο 17 Ιουνίου 2023
«Κακό πούπαθες Αβράμη που σε πήρε το ποτάμι!».
Την ξέρατε την παροιμία;
Χάθηκε η Κάπελη για βελάνι…!
.jpg)
Δύο τραυματισμοί
Εις το χωρίον Κούμπερι του Δήμου Τριταίας ο Ανδρέας Λογοθέτης συνεπλάκη μετά του Π. Σώτου διά διαφοράν ολίγου βελανιδόκαρπου και ο πρώτος ετραυμάτισεν τον δεύτερον δια πιστολίου. Προφθάς όμως ο αδελφός του τραυματισθέντος και πυροβολήσας εξ εγγυτάτης αποστάσεως ετραυμάτισε τον πληγώσαντα τον αδελφόν του.
Εφημερίδα Πελοπόννησος 18.10. 1897
Η παροιμία στον τίτλο είναι από το βιβλίο του συνοδοιπόρου μου Ηλία Τουτούνη: «333 Ηλιακές παροιμίες» από τις εκδόσεις βιβλιοπανόραμα.
Παρασκευή 16 Ιουνίου 2023
Ελάτε να μαγερέψουμε... όπως μια φορά κι έναν καιρό (Γεωργακάς Φ. Γιώργος)
Με τον συγγραφέα Γιώργο Γεωργακά γνωριστήκαμε μέσα από τα μονοπάτια της λαογραφίας και οι φιλίες εξ αποστάσεως «δένονται» και συχνά είναι πιο δυνατές και αντέχουν περισσότερο στο χρόνο.
Ο Γιώργος μας εξέπληξε με αυτό το διαφορετικό βιβλίο του που μέσα από τις σελίδες του αναβιώνει σχεδόν όλο το άγνωστο «κομμάτι» της λαογραφίας γύρω από τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας.
Μας εξηγεί με λεπτομέρειες την καλλιέργεια, την επεξεργασία, την συλλογή, την φύλαξη - αποθήκευση των προϊόντων και την κουζίνα μιας άλλης σκληρής αλλά νοσταλγικής εποχής του χωριού του αλλά και των όμορων ορεινών χωριών των επαρχιών Τριφυλίας, Ολυμπίας και Μεγαλουπόλεως.
Μέσα από το οπισθόφυλλο του βιβλίου του ο συγγραφέας, μας θυμίζει το σημαντικό ρόλο της φύσης στη ζωή μας και τα δώρα τα οποία απλόχερα μας προσφέρει. Επιθυμία του είναι να μας ευαισθητοποιήσει και να μας ωθήσει να τη σεβόμαστε και να την αγαπήσουμε όπως τη σέβονταν και την αγαπούσαν οι γονείς και οι παππούδες μας.
.jpg){kind=spacer}
Τρίτη 13 Ιουνίου 2023
ΑΜΑΛΙΑ Δ.ΣΠΕΝΤΖΑ (9 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1920)
Γράφει: ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Εις την χρυσήν ηλικία των 18 ετών, έκλεισε τους οφθαλμούς προς τον μάταιον κόσμον και επέταξε με τα παρθενικά πτερά της αγνότητας εις τους ουρανούς, εν Φιλιατροίς κόρη Αβράμη και περικαλής η Αμαλία Δ. Σπέντζα, της εκεί μεγάλης πολτευόμενης οικογένειας Σπέντζα. Ευγενή ψυχή, μορφωθείσα αρτίως, με όλα τα φυσικά και επίκτητα χαρίσματα της παρθένον, ήτο το χάρμα και το αγλάϊσμα της δεινώς πληγείσης οικογένειάς της. Η ωραία κόρη έγυρεν εις το παγερόν φύσημα του Θανάτου, και αφήκε την πρόσκαιρη ζωήν, ήτις με τόσα ροδόφυλλα ελπίδων, είχε εστρωμένον τον δρόμο της παρθένου, όστις ατυχώς δι αυτήν, έφερεν εις τον κρύον τάφον. Σκληρόν το κτήπημα της Ειμαρμένης εις την καρδίαν φιλοστόργων γονέων οίτινες εστερήθησαν του ινδάλματός των, το οποίον ουδέν της επιστήμης μέσον κατίσχυσεν, όπως κρατήση εις την ζωήν. Προ του μεγέθους της δοκιμασίας δια τους γονείς, μόνον η εξ Ουρανού παραμυθία θα καταστή να γλυκάνη τον πόνον των, τούτην δε και επικαλούμεθα παρά το Υψίστω.
ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1920
Ο δημοσιογράφος μιας άλλης εποχής, μορφωμένος, με ποιότητα λόγου και τεχνική μας παρουσιάσει το θάνατο της Αμαλίας: “...επέταξε με τα παρθενικά πτερά της αγνότητας εις τους ουρανούς...”, με όλα τα προτερήματα της: “Ευγενή ψυχή, μορφωθείσα αρτίως, με όλα τα φυσικά και επίκτητα χαρίσματα της παρθένον, ήτο το χάρμα και το αγλάϊσμα...”, αλλά και να απαλύνει τον πόνο των γονέων και παράλληλα να εξάρει την εκεί μεγάλη πολτευόμενη οικογένεια Σπέντζα. “Σκληρόν το κτήπημα της Ειμαρμένης εις την καρδίαν φιλοστόργων γονέων οίτινες εστερήθησαν του ινδάλματός των...”!
Ως επίλογο ο εξαίρετος δημοσιογράφος γράφει: “Προ του μεγέθους της δοκιμασίας δια τους γονείς, μόνον η εξ Ουρανού παραμυθία θα καταστή να γλυκάνη τον πόνον των, τούτην δε και επικαλούμεθα παρά το Υψίστω”.
Ραγιάδες…, ότι ψηφίσατε έχετε!
Ο λόγος για τα σκουπίδια που είναι αμάζευτα 15-20 ημέρες και δεν μου έστειλε ένας μια φωτογραφία να ξεφτιλίσω αυτόν τον άθλιο δήμαρχο και το «ανασμίδι» που μας έχει κοτσάρει για αντιδήμαρχο καθαριότητας και θα δείτε ότι, δεν τα έχω βγάλει όλα τα άπλυτά του στη φόρα, "κοντός ψαλμός αλληλούια"!
Πέμπτη 8 Ιουνίου 2023
Νίκος Θ. Ζαχαρόπουλος (1977- 2023) Ζαχαραίικα
Η κηδεία του θα γίνει το Σάββατο στον Αγ. Θεράποντα Ζωγράφου και η ταφή στα Ζαχαραίικα.
Στην μητέρα του Χαρίκλεια, στην σύζυγό του, στην αδελφή του Θεώνη και σε όλους τους συγγενείς του εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας.
Δευτέρα 5 Ιουνίου 2023
ΣΩΓΑΜΠΡΟΣ…!
Γράφει ο Κώστας Παπαντωνόπουλος
Σώγαμπρος είναι μια σύνθετη λέξη από το έσω (+) γαμπρός και λέγεται ο σύζυγος που συζεί με τα πεθερικά του.
Παλιά, οι νέοι που προέρχονταν από πολυμελή ή φτωχή οικογένεια αναγκάζονταν και πήγαινε σώγαμπροι σε νοικοκυριά όπου δεν υπήρχε αγόρι. Οι πατεράδες που είχαν μόνο κορίτσια ή μοναχοκόρη για να εξασφαλίσουν τα γηρατειά τους και την περιουσία τους, επέλεγαν και πάντρευαν το τελευταίο κορίτσι ή την μοναχοκόρη τους με άνδρα που τον σπίτωναν στο δικό τους νοικοκυριό. Με αυτόν τον τρόπο το φτωχόπαιδο γινόταν νοικοκύρης, καθόσον εύρισκε «στρωμένο τραπέζι» όπως έλεγαν οι παλαιότεροι και «πρόγκα να κρεμάσει την σκούφια του».
Πολλά φτωχόπαιδα μη έχοντας άλλη διέξοδο προκειμένου να βρουν έτοιμη σειρά με γιομάτο τέτζερη και με την παραίνεση των γονιών τους αποφάσιζαν και πήγαιναν σώγαμπροι.
Κυριακή 4 Ιουνίου 2023
ΦΥΛΑΧΤΑΡΙΑ ΖΩΩΝ….!
Δίβρη: τον ενόχλησαν οι μέλισσες του ελατοδάσους
Σαφώς και πρέπει οι μελισσοκόμοι να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα όταν τοποθετούν τις κυψέλες τους σε πολυσύχναστους δρόμους αλλά εδώ στο δρόμο προς το μοναστήρι της Χρυσοπηγής είναι ζήτημα αν περνούν 2-3 αυτοκίνητα την ημέρα.
Είχα καιρό να δω τέτοιο καταγγελτικό δημοσίευμα από τον κ. Σωτηρόπουλο γι‘ αυτό βγήκα με σκληρά λόγια εναντίον του:
Προσοχή - προσοχή!
Ο «ΣΚΑΙ» της Δίβρης «χτύπησε» πάλι και μας προειδοποιεί ότι: υπάρχει μεγάλος κίνδυνος από δηλητηριώδη δάγκωμα μελισσών που έχουν τοποθετήσει μερικοί φουκαράδες μελισσοκόμοι, πέριξ του δρόμου, στο ελατοδάσος της Δίβρης!
Και μετά αναρωτιούνται γιατί η πρώην κωμόπολη βαδίζει να γίνει συνοικισμός!
Στην φωτό η αφεντιά μου!
Επηρεάστηκα φαίνεται και από προηγούμενες αναρτήσεις του που σε καμία περίπτωση δεν τον τιμούν, γι' αυτό χρησιμοποίησα το ΣΚΑΙ το οποίο δεν είναι δικό μου, το δανείστηκα...!
Θα προσπαθήσω να ρίξω τους τόνους, άλλωστε τα τελευταία χρόνια με είχε ανεβάσει στα επουράνια έναντι των πρώτων που με κατέβαζαν στα τάρταρα.
Σάββατο 27 Μαΐου 2023
ΤΟ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΟΡΕΙΝΗ ΗΛΕΙΑ!
Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης
