Πέμπτη 30 Μαΐου 2013

ΑΖΙΖ ΑΓΑΣ ΣΕΒΡΑΝΗ, Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΑΛΒΑΝΟΣ ΛΗΣΤΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ

Κατά το έτος 1769, εκατοντάδες απεσταλμένοι μυστικοί πράκτορες της Τσαρίνας Αικατερίνης
Β΄,διασκορπίσθηκαν στα τουρκοκρατούμενα Βαλκάνια, με αποστολή να προετοιμάσουν μια γενική επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ένας Έλληνας λόγιος του Ρωσικού στρατού, ο Γεώργιος Παπαζώλης, από την Σιάτιστα της Μακεδονίας, που ήταν στενός φίλος με τον άλλοτε συμμαθητή του στη στρατιωτική σχολή, Γρηγόριο Ορλόφ, εραστή της Τσαρίνας, θέλησε, να χρησιμοποιήσει την φιλία του με αυτόν τον ισχυρό παράγοντα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, για ν’ απελευθερώσει τους Έλληνες αδελφούς του, από την Τουρκική τυραννία. Αρκετές φορές συνομίλησε με τον Ορλόφ προσπαθώντας να τον πείσει και να τον βοηθήσει γι’ αυτό το παράτολμο εθνικό σχέδιό του. Μετά από αρκετές διαβουλεύσεις και με την διαμεσολάβηση του φίλου του, παρουσιάσθηκε και ενώπιον της Αικατερίνης Β΄ εκθέτοντας τις απόψεις του με πειστικά λόγια. Η φιλόδοξη Αικατερίνη, που πάντοτε ονειρευόταν την ανασύσταση του Βυζαντίου με Ρώσο ηγεμόνα, δέχθηκε με χαρά την πρόταση των Παπαζώλη και Ορλόφ.

Δευτέρα 27 Μαΐου 2013

"Αμαλιάδα, αναδρομή στην ιστορία της"


ΠΑΝΟΣ ΔΙΟΝ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΜΑΛΙΑΔΑ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ   
Αμαλιάδα 2013

    Ο συγγραφέας Πάνος Παναγόπουλος ήταν Αμαλιαδέος από κούνια. Γεννήθηκε στην πόλη και μετά την κατοχή έφυγε για να σπουδάσει στη Νομική Σχολή της Αθήνας, όπου και παρέμεινε και άσκησε την δικηγορία. Παράλληλα με τις επαγγελματικές του ασχολίες, βρήκε το χρόνο να ψάξει τις πηγές στη ρίζα τους και να γράψει την ιστορία της γενέθλιας πόλης του, ή τέλος πάντων, του τόπου επάνω στον οποίο είναι χτισμένη η πόλη, από την προϊστο­ρία μέχρι τη σύγχρονη εποχή.
    Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1973 και κατά πάσαν πι­θανότητα, αποτελεί την πληρέστερη καταγραφή της ιστορίας του τόπου της Αμαλιάδας.

Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

Τα τσοκάνια των κοπαδιών




ΤΑ ΤΣΟΚΑΝΙΑ
Κύριο μέλημα κάθε τσοπάνη, πέραν από την συντήρηση και υγιεινή του ζωικού κεφαλαίου που διέθετε, προσπαθούσε να έχει τα στανοτόπια, να εξασφαλίζει την τροφή, τα κατασκευάσει τα καλύβια και να έχει εξοπλισθεί με τα απαραίτητα εργαλεία για το άρμεγμα τον κούρο και την τυροκομία. Ταυτόχρονα, έπρεπε να έχει εξοπλίσει με τα κατάλληλα ηχητικά εργαλεία για την ακουστική ασφάλεια, την ορχήστρα του κοπαδιού, τον εντοπισμό, και να έχει την άμεση γνώση για τις δραστηριότητες του κοπαδιού. Τοιουτοτρόπως, εξόπλιζε τα ζώα του με τσοκάνια (τροκάνια) και κουδούνια.
Ο κάθε τσοπάνης από το βάρεμα (κτύπο) των τσοκανιών, καταλάβαινε εάν το κοπάδι εκείνη την ώρα του βοσκούσε, αν αναχάραζε, αν περπατούσε, αν έτρεχε, αν κυνηγιόταν, αν έπινε νερό, αν ξύνονται, αν τα τρώγανε μύγες, αν κτυπιόνταν μεταξύ τους, εάν έχει πέσει μέσα λύκος ή σκυλιά, αν βοσκούσαν, επίσης τον βοηθούσαν στο έργο του όπως στο σάλαγο, στο σκάρο, στη στρούγκα, στο στάλο, τον διευκολύνουν να τα βρει, όταν έχουν ξεκόψει από το υπόλοιπο κοπάδι ή έχουν μείνει πίσω ή έχουν χαθεί, κ.λπ. Επίσης μ’ αυτή την ακουστική ικανότητα, που είχε, ανάλογα με τα τσοκάνια που κρεμούσε και στα υποζύγια, βόδια και σκυλιά, γνώριζε με ακρίβεια όλες τις κινήσεις των ζώων του είτε ήσαν κοπάδι είτε μεμονωμένα. Ακόμη από την ακουστική εμπειρία που είχε αποκτήσει, γνώριζε επ’ ακριβώς ακόμη και τον ήχο κάποιου ξένου τσοκανιού, που τυχόν κτυπούσε στο κοπάδι του.
Το σχήμα, το μέγεθος, ο ήχος, ο καλλωπισμός των τσοκανιών και, αρκετές άλλες λεπτομέρειες, που κάθε τσοπάνης επιδιώκει να διαλέξει τα κουδούνια, με ιδιαίτερη προσοχή, του δίνουν τη δυνατότητα να ξεχωρίσει και να προμηθευθεί τα κουδούνια της αρεσκείας του. Κουδούνια υπάρχουν πάρα πολλά και αυτά έχουν πάρει τις ονομασίες τους ανάλογα με το μέγεθος, τον τόπο και τον τύπο κατασκευής τους.

Παρασκευή 17 Μαΐου 2013

Ο Ελληνοέλληνας (Δημήτρης Λιαντίνης)


Είμαστε ένας λαός χωρίς ταυτότητα. Με μια ιστορία που ο ίδιος τη νομίζει λαμπρή. Και απορεί, πώς και δεν πέφτουν οι ξένοι ξεροί μπροστά στο μεγαλείο της. Οι ξένοι όμως, σαν συλλογιούνται την ελληνική ιστορία, την αρχαία εννοώ, γιατί για τη νέα δεν έχουν ακούσει, και βάλουν απέναντι της εμάς τους Νεοέλληνες, φέρνουν στο μυαλό τους άλλες παραστάσεις. Φέρνουν στο μυαλό τους κάποιους καμηλιέρηδες που περπατούν στο Καρνάκ και στη Γκίζα. Τι σχέση ημπορεί να 'χουν, συλλογιούνται, ετούτοι οι φελλάχοι του Μισιριού σήμερα με τους αρχαίους Φαραώ, και το βασιλικό ήθος των πυραμίδων τους; 
Την ίδια σχέση βρίσκουν οι ξένοι στους σημερινούς Έλληνες με τους αρχαίους. Οι θεωρίες των διάφορων Φαλμεράυερ έχουν περάσει στους Φράγκους. Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι τους αποσβολώσαμε με τους ιστορικούς, τους γλωσσολόγους, και τους λαογράφους μας. Λάθος. Κρύβουμε το κεφάλι με το λιανό μας δάχτυλο. Και βέβαια. Πώς μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού ο μέγας γλωσσολόγος Γ. Χατζιδάκις έλεγε αυτά που έλεγε, -ορθά- κι από την άλλη έβριζε το Σολωμό μας αγράμματο, και τη γλώσσα του σκύβαλα και μαλλιαρά μαλλιά;

Σχέση με τους αρχαίους Έλληνες έχουμε εμείς, λένε οι Γάλλοι, οι Εγγλέζοι και οι Γερμανοί. Εμείς, που τους ανακαλύψαμε, τους αναστυλώσαμε, τους εξηγήσαμε. Για τους Ευρωπαίους οι Νεοέλληνες είμαστε μια δράκα ανθρώπων απρόσωπη, ανάμεσα σε βαλκανιλίκι, τουρκολογιά και αράπηδες. Είμαστε οι ορτοντόξ. Με το ρούσικο τυπικό στη γραφή, με τους κουμπέδες και τους τρούλλους πάνω από τα σπίτια των χωριών μας, με ακτινογραφίες σωμάτων και σκουληκόμορφες φιγούρες αγίων στους τοίχους των εκκλησιών. Οι Ευρωπαίοι βλέπουνε τους πολιτικούς μας να ψηφίζουν στη Βουλή να μπει το «ορθόδοξος» στην ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, κατά τη διαταγή των παπάδων, και κοιτάνε ανακατωμένοι και ναυτιάζοντας κατά το θεοκρατικό Ιράν και τους Αγιατολάχους. Τέτοιοι οι βουλευτές μας, ακόμη και της Αριστεράς. «Αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι βουλεπταί (sic) εκατάστρεψαν το έθνος». Έτσι γράφει ο Παπαδιαμάντης.

Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Απόδειξη παραλαβής εκθέματος


sima laografikou mouseiou 

Απόδειξη παραλαβής εκθέματος

Σήμερα Κυριακή 5 Μαΐου 2013 και ώρα 12.30 παρέλαβα από τον Χρήστο Γεωργίου Κατσαντώνη στο Πανόπουλο Ηλείας, ένα παλαιό κυνηγητικό όπλο με δύο κάννες (πλαγιόκαννο) και κοκόρια που κτυπούν εξωτερικές βελόνες.
Το όπλο αυτό ήταν ιερό κειμήλιο του πατέρα του Γεωργίου Κατσαντώνη και παραχωρήθηκε ευγενικά, προκειμένου να εκτεθεί με τα άλλα αντικείμενα στο Λαογραφικό Μουσείο Αντρωνίου.

Ο πρόεδρος
Κώστας Παπαντωνόπουλος

kynhgetiko oplo
Επισυνάπτω φωτογραφία του εκθέματος στην κατάσταση που παρελήφθη.

To ποτήρι στη λαογραφία μας

Το έθιμο να πίνει κρασί ο άνθρωπος, αναφερόμενος κυρίως στην υγεία την ευημερία, την ευτυχία και την καλοτυχία, χρονολογείται από την αρχαιότητα. Ακόμη σήμερα, μας είναι άγνωστο σε ποια σπονδή, που και πότε σηκώθηκε το πρώτο ποτήρι, προς τιμήν κάποιου αρχαίου θεού ή για την υγεία συγγενών, φίλων κ.λπ. Αυτό που ξέρουμε μόνο είναι ότι το έθιμο της πρόποσης για την υγεία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Στην αρχαία Ελλάδα η σπονδή ήταν ένα είδος προσευχής συνδυασμένης με πρόποση, κατά την οποία, ο ιερέας μοιραζόταν το κρασί με τους θεούς. Σύμφωνα με το ομηρικό τελετουργικό για την πράξη αυτή, ο ιερέας στεκόταν όρθιος κρατώντας στο δεξί χέρι ένα κύπελλο γεμάτο κρασί, προσήλωνε το βλέμμα του ψηλά στον ουρανό, έχυνε λίγες σταγόνες στο βωμό ή στο έδαφος, και με τα δύο χέρια με υψωμένα κρατώντας πάντα το κύπελλο προσευχόταν, στη συνέχεια έπινε ο ίδιος το υπόλοιπο.
Ο Οδυσσέας, στην Ομήρου Οδύσσεια, έπινε στην υγεία του Αχιλλέα. Ένα πανάρχαιο ελληνικό έθιμο αναφέρεται για πρόποση με τρία ποτήρια, ένα αφιερωμένο στον Δία, ένα στον Ερμή, και ένα στις Χάριτες. Με την πάροδο του χρόνου, η απλή πράξη της πρόποσης, εμπλουτίστηκε μ’ αρκετά πολλαπλά στοιχεία. Οι σημερινοί άνθρωποι, πίνοντας προς τιμή κάποιου, συμπεριφέρονται από ορισμένες απόψεις, παρόμοιες με την έκχυση στις αρχαίες σπονδές. Σε περίπτωση που ο αποδέκτης της τιμής είναι ο εορταζόμενος, ο κουμπάρος, ο σπιτονοικοκύρης κ.λπ., τότε εκείνος που κάνει την πρόποση, σε ένδειξη σεβασμού στέκεται πάντοτε όρθιος, όπως επίσης και όλοι οι υπόλοιποι στέκονται και αυτοί όρθιοι. Η πρόποση με τη σημερινή σημασία της λέξης, άρχισε να χρησιμοποιείται περίπου από το δέκατο έβδομο αιώνα.

Πέμπτη 2 Μαΐου 2013

ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ


ΑΓΡΙΟΛΥΚΟΣ (ΚΕΡΤΙΖΑ),  θεωρείται αποτελεσματικός στην καταπολέμηση του άγχους, της υπερέντασης, της νευρικότητας, της κατάθλιψης και της αϋπνίας. Ουσιαστικά έχει έντονα ηρεμιστικές και υπνωτικές ιδιότητες.
ΑΓΡΙΟΣ ΚΡΙΝΟΣ, αυξάνει την αποβολή των ούρων και την έκκριση τη χολής και έχει ήπια υπακτική δράση.
ΑΛΚΕΑ, (ΑΝΑΖΗΡΙ ΠΗΝΕΙΑΣ), πολύ όμορφο αγριολούλουδο, διαδεδομένο κυρίως στη νότια Ευρώπη. Λέγεται και δεντρομολόχα. Οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν την ρίζα της για το βάψιμο των χειλιών  τους.
ΑΝΕΜΩΝΗ (ΛΕΚΑΝΗ ΠΗΝΕΙΑΣ), Είναι φυτό τοξικό και προκαλεί σοβαρές πεπτικές διαταραχές στα ζώα εάν φαγωθεί νωπό. Επίσης μπορεί να προκαλέσει φλύκταινες στο δέρμα όταν έλθει σε επαφή.