ΚΛΗΔΩΝΑΣ- ΡΙΖΙΚΑΡΙΑ

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΑΝΝΙΟΥ (ΚΛΗΔΩΝΑΣ)

Λαογραφική μελέτη και συλλογή Ηλίας Τουτούνης

  Πολλά χρόνια τώρα, παρακολουθώντας, κατά καιρούς, διάφορες  πολιτιστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται από Λαογραφικούς και Εκπολιτιστικούς Συλλόγους, και έχουν ως αντικείμενο δράσης αναβιώσεις εθίμων και δρώμενα βασισμένα στην ντόπια παράδοση, καθημερινά διαπιστώνω και θλίβομαι γι’ αυτό, εντοπίζοντας την πλήρη άγνοια, την προχειρότητα, την έλλειψη εμπειρίας και γνώσης, την μερική ή ολική μετάλλαξη ή τον κατακερματισμό της αρχικής μορφής, το συνονθύλευμα, και την προσθαφαίρεση στοιχείων, για να δημιουργήσουν εντυπωσιασμό και να εισπράξουν τ’ ανάλογα χειροκροτήματα και επευφημίες, από θεατές που έχουν πλήρη άγνοια περί αυτών των δρώμενων.

"Να 'χα νεράντζι να 'ριχνα..."

ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΝΟΣ: κλαρίνο

ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ ΣΙΝΟΣ: βιολί

ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: τραγούδι

Να 'χα νεράντζι να 'ριχνα

Να'χα νεράντζι να 'ριχνα στο πέ- μάνα - στο πέρα παραθύρι

Να τσάκιζα - να τσάκιζα το μαστραπά, ρόιδο μου

Να τσάκιζα το μαστραπά που 'χει -μάνα- που 'χει το μόσχο μέσα

Το μόσχο - το μόσχο, το τριαντάφυλλο ρόιδο μου

Το μόσχο, το τριαντάφυλλο και το – μανά - και το μακεδονίσι

που μέσα η κό - μέσα η κόρη κάθεται ρόιδο μου

που μέσα η κόρη κάθεται κε - ντάει – μανά - κεντάει χρυσό μαντήλι

Το μαντηλά - το μαντηλάκι οπού κεντάς ρόιδο μου

Το μαντηλάκι που κεντάς σε μέ- μανά - σε μένα να το στείλεις

Να μην το στεί - να μην το στείλεις μοναχό, ρόιδο μου

Να μην το στείλεις μοναχό μαιδέ - μανά - μαιδέ με την αγάπη

Και 'κείνη το - και 'κείνη το παράκουσε ρόιδο μου

Και 'κείνη το παράκουσε και μο - μωρέ - και μοναχό το στέλνει.

Τραγούδι ερωτικού περιεχομένου από τα πιο «όμορφα» τραγούδια της αγάπης που ακούγεται και χορεύεται στην Ηλεία και κατ’ επέκταση στην δυτική Πελοπόννησο. Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 8/8 (3-3-2) και χορεύεται στα βήματα του «ΚΑΓΚΕΛΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ».

Όσο και να ψάξαμε δεν βρήκαμε κανένα στοιχείο γύρω από την ιστορία του τραγουδιού, γι’ αυτό θα προσπαθήσουμε να το ερμηνεύσουμε σύμφωνα με την δική μας αντίληψη ή αν θέλετε θα το αναλύσουμε όπως εμείς το καταλαβαίνουμε.

Όλο το τραγούδι στηρίζεται σε αλληγορικές εκφράσεις που κρύβουν οι λέξεις όπως τα αρωματικά[1] φυτά και βότανα, ο μόσχος[2], ο βασιλικός[3], το τριαντάφυλλο[4], το γαρύφαλλο, το μακεδονήσι[5] ακόμη το ρόιδο[6] και ο μαστραπάς[7] που κρατάει καλά φυλαγμένα τα μεθυστικά αρώματα και άλλες λέξεις που έχουν διαφορετικό νόημα από εκείνο που φαίνεται ότι δηλώνουν.

"ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΠΟΡΑ... ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ”, ΓΙΟΡΤΗ ΨΩΜΙΟΥ

ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ & ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝOY ΑΜΑΛΙΑΔΑΣ

«Η ΑΣΤΡΙΝΙΑ»

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

Σας προσκαλούμε να παρευρεθείτε στην εορταστική εκδήλωση, του χωριού μας με θέμα: ΓΙΟΡΤΗ ΨΩΜΙΟΥ "ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΠΟΡΑ…..ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ" που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 23 Ιουνίου 2018 και ώρα 9:00 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο Αγίου Ιωάννη Αμαλιάδας.

«Μάθανε ότι απαυτωνόμαστε πλακώσανε κι οι γύφτοι»

Η πόρτα με υπέρθυρη παράσταση του ιστορικού σπιτιού του Τουρκοπαναή Μπελογάννη στα Τσίπιανα που φωτογράφισε  ο Αρχιτέκτονας Αργύρης Πετρονώτης το 1956

Μετά την δημιουργία των Καλλικρατικών δήμων στην Ηλεία, οι άνθρωποι του κάμπου που όπως έχουμε ξαναγράψει, έχουν στρέψει τις παρωπίδες τους προς τη θάλασσα και θεωρούν τους βουνίσιους, ανθρώπους κατώτερου θεού ή αν θέλετε τα βαρίδια που θα ήθελαν να απαλλαγούν μια για πάντα.
Γι’ αυτό τον λόγο και για διαφόρους άλλους, απαξιώνουν με παντοίους τρόπους τον τόπο μας και με τις γερασμένες και μολυσματικές τακτικές τους οδηγούν τους συμπατριώτες μας στην σταδιακή εγκατάλειψη των ορεινών χωριών. Αυτό διαπιστώνεται κυρίως στο δήμο Αρχαίας Ολυμπίας αλλά και στους άλλους δύο δήμους Ήλιδας και Πύργου, που είχαν την ατυχία, να συμπεριληφθούν στις τάξεις τους ορεινά χωριά του Οροπεδίου Φολόης (Κάπελης) και χωριά του Ερυμάνθου.
Η συνεχιζόμενη τεράστια απαξίωση των ορεινών χωριών, φαίνεται να προήλθε από την επόμενη μέρα που επικράτησαν οι Καλλικρατικοί δήμοι. Τότε μεγάλος όγκος πληθυσμού από τα βουνά, μεταδημότευσε προς τον τόπο κατοικίας τους, τις μεγάλες πόλεις.
Αυτή την αδυναμία την αντιλήφθηκαν «οι άρπαγες» ή αν θέλεται «οι αχόρταγοι» του κάμπου της Ηλείας, κατάλαβαν ήδη ότι δεν έχουν μεγάλο συμφέρον από τους λίγους ψήφους που απέμειναν και εγκατέλειψαν εντελώς τα πανέμορφα χωριά μας.
Σε αυτό συνέβαλε σημαντικά και η οικονομική κρίση και μαζί μ’ όλα τ’ άλλα κακά που επήλθαν στον τόπο μας, τα χωριά μας δυστυχώς όχι μόνον ερήμωσαν, αλλά έχασαν και τη ζωντάνια τους.
Οι εναπομείναντες κάτοικοι αντί να συσπειρωθούν, να πάρουν τα πάνω τους και να ανατρέψουν την καταρρέουσα κατάσταση, παραδόθηκαν αμαχητί.
Το κακό αυτό πρέπει να πάρει τέλος και για να ανατραπεί μπορεί μόνον εάν οι κυβερνώντες, εντοπίσουν την ουσία του προβλήματος που οδηγεί μαθηματικά στην πλήρη διάλυση των ορεινών χωριών. Χρειάζεται δηλαδή εγρήγορση ώστε να προχωρήσουν άμεσα στην δημιουργία ορεινών δήμων.
Η γνωστή παροιμία του τίτλου δεν έχει ως σκοπό να θείξει την ευαίσθητη κοινωνική ομάδα των ρομά. Μακριά από μας ρατσιστικά τερτίπια και ιδιαίτερα με αυτούς τους πονεμένους ανθρώπους που πολλοί είναι διαχρονικοί μας φίλοι.
Αναφερόμαστε στους άλλους, τους «γυφτοκατσαπλιάδες» που ως πλανόδιοι έμποροι παλαιών αντικειμένων, πήραν σβάρνα τα χωριά και αφού ζήλεψαν την δόξα των προηγούμενων δήμων, ήλθαν ν’ αποτελειώσουν το έργο τους και να μας τ’ αρπάξουν όλα, μαζί και την ψυχή μας.
Τ’ ακούτε ωρέ πατριώτες ο ένας βγάζει το μάτι του αλλουνού και κατόπιν παραπονιόμαστε γιατί όλη η Ελλάδα σκούζει: «Ο καλύτερος…κ.λπ.».
Όταν μάθαμε (πριν λίγες μέρες) ότι έφυγαν από το γειτονικό χωριό τα Τσίπιανα, εκατό και πλέον λαογραφικά αντικείμενα προς το νεοσύστατο λαογραφικό μουσείο της Αγίας Μαύρας του δήμου Πηνειού, ουρλιάξαμε δυνατά (στα κοινωνικά δίκτυα) με όλη την δύναμη της ψυχή μας.

Γεώργιος Κότσαλης (Γκούτσης) 1955-2018

Έφυγε σήμερα Παρασκευή 1.06.2018 ο Γεώργιος Κότσαλης του Κωνσταντίνου ( Γκούτση) που γεννήθηκε πριν 63 χρόνια στο Αντρώνι.

Η κηδεία του θα γίνει αύριο Σάββατο στις 12.00 στη γενέτειρά του.
Στην μητέρα του Νικολίτσα, στη σύζυγό του Νικολίτσα, στα παιδιά του Κώστα, Ανδρέα, Βασίλειο, Φροσύνη, στα αδέλφια του Παρασκευή (Βιβή), Αικατερίνη (Ρίνα), Ανδρέα, Ιωάννη και σε όλους τους συγγενείς του εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας.