Επιμέλεια συλλογή Ηλίας Τουτούνης
Επάνω στο Ερύμανθο (Ωλονό) και στον νότιοδυτικό βραχίονα στο λεγόμενο Σκιαδοβούνι ή Κακοταροβούνι, ευρίσκεται η Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η επονομαζόμενη Νοτενά. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, αρχές του 1901, πέρασε από εκεί και ο επικηρυγμένος και καταζητούμενος λήσταρχος Κώστας Πανόπουλος, από την Κλειτορία (πρώην Μαζέϊκα) Καλαβρύτων. Ηγούμενος εκείνη την εποχή στην εν λόγω μονή ήταν ο παπά- Αρσένιος, κατά κόσμο Αγγελής Τσιγκούνης με καταγωγή από το χωριό Άγναντα (πρώην Σινούζι) Πηνείας, θήτευσε στην Νοτενά επί 40 συναπτά χρόνια. Ο παπά- Αρσένιος Τσιγκούνης όνομα και πράγμα, Τσιγκούνη τον είπανε και την τσιγκουνιά την είχε μέσα στο αίμα του. Σε βάρος του η κοινωνία έλεγε πολλά και διάφορα. Ο λήσταρχος Κωνσταντίνος Πανόπουλος εξομολογείται για την επίσκεψή του στο μοναστήρι:
Εις βάρος του η κοινωνία έλεγε πολλά.
Επάνω στο Ερύμανθο (Ωλονό) και στον νότιοδυτικό βραχίονα στο λεγόμενο Σκιαδοβούνι ή Κακοταροβούνι, ευρίσκεται η Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η επονομαζόμενη Νοτενά. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, αρχές του 1901, πέρασε από εκεί και ο επικηρυγμένος και καταζητούμενος λήσταρχος Κώστας Πανόπουλος, από την Κλειτορία (πρώην Μαζέϊκα) Καλαβρύτων. Ηγούμενος εκείνη την εποχή στην εν λόγω μονή ήταν ο παπά- Αρσένιος, κατά κόσμο Αγγελής Τσιγκούνης με καταγωγή από το χωριό Άγναντα (πρώην Σινούζι) Πηνείας, θήτευσε στην Νοτενά επί 40 συναπτά χρόνια. Ο παπά- Αρσένιος Τσιγκούνης όνομα και πράγμα, Τσιγκούνη τον είπανε και την τσιγκουνιά την είχε μέσα στο αίμα του. Σε βάρος του η κοινωνία έλεγε πολλά και διάφορα. Ο λήσταρχος Κωνσταντίνος Πανόπουλος εξομολογείται για την επίσκεψή του στο μοναστήρι:
Εις βάρος του η κοινωνία έλεγε πολλά.
Μετά ταύτα, παρατεθείσης της τραπέζης, παρεκαθήσαμεν όλοι εν πνευματική χαρά, πλην του ηγουμένου, όστις εσκυθρώπιαζε σκεπτόμενος τα έξοδα, και εφάγαμεν, χωρίς να αντιληφθούν την ταυτότητά μου, διότι η περιβολή μου με παρουσίαζε μάλλον ως ζωέμπορον.
Όταν, μετά το φαγητό, έφυγον οι δύο εκείνοι καλοί άνρωποι, είπν εις τον ηγούμενον:
«-Έλα τώρα, άγιε ηγούμενε, να λογαριάσωμεν, εάν εκέρδισεν ή έχασεν η μονή από την φιλοξενίαν, που προσέφερες εις τους δύο αυτούς ανθρώπους. Και εν πρώτοις οικονομικώς. Οι άνθρωποι αυτοί έφεραν την προσφοράν τους από τον πτωχικόν των και ήναψαν και τα σχετικά κεριά των εις τας αγίας εικόνας. Η μονή εκέρδισε λοιπόν. Τι έχασεν από την περιποιησίν των; τίποτε, διότι το φαγητόν είχε μαγειρευθή και θα εσπαταλάτο, ενώ τώρα εχρησιμοποιήθη και για μας και για εκείνους.
Έπειτα οι άνθρωποι αυτοί, επιστρέφοντες εις το χωριό των θα διαλαλήσουν την περιποίησιν που του έκαμες και αυτό θα προσελκύση ολοένα περισσότερον κόσμον εις την μονήν. Και εδώ άρχεται το πνευματικόν κέρδος. Γιατί ιδρύθη η μονή αυτή; Δια την πνευματικήν εξυπηρέτησιν των Χριστιανών. Αλλά σεις, μη φοβούμενοι τον Θεόν, δια της ανελεημοσύνης σας, απομακρύνετε τους Χριστιανούς από τας μονάς και παραπονείσθε έπειτα, όταν οι λαϊκοί σας κατηγορούν ως παράσιτα και μηδένα προορισμόν εκπληρούντας, ενώ σεις, δια της συμπεριφοράς σας, τους δίδετε το δικαίωμα να φρονούν ότι φρονούν για σας. Λοιπόν, άγιε ηγούμενε, από τώρα και στο εξής θα αλλάξης τακτικήν. Μην ακούσω ότι εξακολουθείς να κάμης ότι εζήτησες να κάμης σήμερον, διότι δεν θα είμεθα πλέον φίλοι.
Οι άνθρωποι αυτοί είναι καλλίτεροι ηθικώς από ημάς τους κοσμικούς, διότι πάντοτε προσεύχονται προς τον Θεόν και ευρίσκονται πλησιέστερον προς αυτόν. Αλλά είναι και αυτοί άνθρωποι και ο σαρκικός σατανάς τους πειράζει. Αγωνίζονται εναντίον του και άλλοτε μην πίπτουν, άλλοτε δε ανεγείρονται υπέρ τα κοσμικά πάθη. Το γεγονός δε ότι είναι καλλίτεροι των κοσμικών καταδεικνύεται εκ του κατωτέρω γεγονότος".
(Κωνσταντίνου Π. Πανόπουλου, «Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΙΣ ΕΝΟΣ ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΛΗΣΤΑΡΧΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΝ», σελ. 208, Αθήνα 1995).
(ΣΑΝ ΤΙ ’ΘΕΛΕΣ, ΠΑΝΟΠΟΥΛΕ)
Σαν τι ’θελες, Πανόπουλε, ψηλά στο μοναστήρι,
στη Νοτενά που διάβαινες, σε καλογέρου πόρτα;
Εκεί ψωμί δεν δίνουνε, νερό να ξεδιψάσεις,
εκεί κλέβουν τον Χριστό, αγίους ξεβρακώνουν.
Κουμάντο κάνει ένας καλόγερος, του κόσμου ξεπεσίδι,
ζωσμένος είναι στ’ άρματα και κλέφτης από χρόνια.
Το μοναστήρι κιότεψε, τον κόσμο φοβερίζει,
που έχει χίλια πρόβατα και τρεις χιλιάδες γίδια.
Έπειτα οι άνθρωποι αυτοί, επιστρέφοντες εις το χωριό των θα διαλαλήσουν την περιποίησιν που του έκαμες και αυτό θα προσελκύση ολοένα περισσότερον κόσμον εις την μονήν. Και εδώ άρχεται το πνευματικόν κέρδος. Γιατί ιδρύθη η μονή αυτή; Δια την πνευματικήν εξυπηρέτησιν των Χριστιανών. Αλλά σεις, μη φοβούμενοι τον Θεόν, δια της ανελεημοσύνης σας, απομακρύνετε τους Χριστιανούς από τας μονάς και παραπονείσθε έπειτα, όταν οι λαϊκοί σας κατηγορούν ως παράσιτα και μηδένα προορισμόν εκπληρούντας, ενώ σεις, δια της συμπεριφοράς σας, τους δίδετε το δικαίωμα να φρονούν ότι φρονούν για σας. Λοιπόν, άγιε ηγούμενε, από τώρα και στο εξής θα αλλάξης τακτικήν. Μην ακούσω ότι εξακολουθείς να κάμης ότι εζήτησες να κάμης σήμερον, διότι δεν θα είμεθα πλέον φίλοι.
Οι άνθρωποι αυτοί είναι καλλίτεροι ηθικώς από ημάς τους κοσμικούς, διότι πάντοτε προσεύχονται προς τον Θεόν και ευρίσκονται πλησιέστερον προς αυτόν. Αλλά είναι και αυτοί άνθρωποι και ο σαρκικός σατανάς τους πειράζει. Αγωνίζονται εναντίον του και άλλοτε μην πίπτουν, άλλοτε δε ανεγείρονται υπέρ τα κοσμικά πάθη. Το γεγονός δε ότι είναι καλλίτεροι των κοσμικών καταδεικνύεται εκ του κατωτέρω γεγονότος".
(Κωνσταντίνου Π. Πανόπουλου, «Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΙΣ ΕΝΟΣ ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΛΗΣΤΑΡΧΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΝ», σελ. 208, Αθήνα 1995).
(ΣΑΝ ΤΙ ’ΘΕΛΕΣ, ΠΑΝΟΠΟΥΛΕ)
Σαν τι ’θελες, Πανόπουλε, ψηλά στο μοναστήρι,
στη Νοτενά που διάβαινες, σε καλογέρου πόρτα;
Εκεί ψωμί δεν δίνουνε, νερό να ξεδιψάσεις,
εκεί κλέβουν τον Χριστό, αγίους ξεβρακώνουν.
Κουμάντο κάνει ένας καλόγερος, του κόσμου ξεπεσίδι,
ζωσμένος είναι στ’ άρματα και κλέφτης από χρόνια.
Το μοναστήρι κιότεψε, τον κόσμο φοβερίζει,
που έχει χίλια πρόβατα και τρεις χιλιάδες γίδια.
Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης
Ο Κώστας Πανόπουλος (1870-1952) ήταν ονομαστός λήσταρχος της επαρχίας Καλαβρύτων και της βόρειας Ηλείας. Καταγόταν από τα Μαζέικα Αχαΐας. Βγήκε στην παρανομία από ασήμαντη αφορμή και έδρασε στην περιοχή Αχαιοήλιδας την επταετία 1895-1902. Δεν έβαψε τα χέρια του με αίμα, αλλά εξεβίαζε πολλούς πλούσιους και με το προϊόν του εκβιασμού βοηθούσε χήρες και ορφανά. Μεταμφιεζόταν κυρίως σε καλόγερο και κάτω από το ράσο του έκρυβε τ’ άρματά του. Μ’ αυτό το τέχνασμα εξαπατούσε τις αρχές και κατάφερνε να βρίσκεται παντού. Δεν μπορούσαν να τον συλλάβουν, μάλιστα έπειτα από μια μεγάλη ληστεία, ο τύπος της εποχής με πηχυαίους τίτλους τον παρουσίαζε ως τον «βασιλιά των βουνών».
Τη μεγαλύτερη ληστεία διέπραξε στις 16 Μαΐου 1902, όταν αιχμαλώτισε τον συμβολαιογράφο Σπύρο Σταυρουλόπουλο, γιο του μεγάλου σταφιδεμπόρου του Αιγίου Ξενοφώντα Σταυρουλόπουλου, οπότε και πήρε για λύτρα πέντε χιλιάδες χρυσά ναπολεώνεια και ετοιμαζόταν να φύγει για την Αμερική. Γι’ αυτό τον σκοπό κατέβηκε στην Πάτρα για να μπαρκάρει για το εξωτερικό. Προδόθηκε όμως το σχέδιό του και πιάστηκε σε ένα καφενείο στην Πάτρα. Μαζί του είχε και τα ναπολεώνεια, τα οποία κατασχέθηκαν και επιστράφηκαν στον κάτοχό τους. Πέρασε από κακουργιοδικείο και καταδικάστηκε σε είκοσι χρόνια πρόσκαιρα δεσμά. Λόγω της καλής του συμπεριφοράς, στη φυλακή κάθισε δεκαπέντε χρόνια και μετά την απόλυσή του πραγματοποίησε το ταξίδι του στην Αμερική.
Τη μεγαλύτερη ληστεία διέπραξε στις 16 Μαΐου 1902, όταν αιχμαλώτισε τον συμβολαιογράφο Σπύρο Σταυρουλόπουλο, γιο του μεγάλου σταφιδεμπόρου του Αιγίου Ξενοφώντα Σταυρουλόπουλου, οπότε και πήρε για λύτρα πέντε χιλιάδες χρυσά ναπολεώνεια και ετοιμαζόταν να φύγει για την Αμερική. Γι’ αυτό τον σκοπό κατέβηκε στην Πάτρα για να μπαρκάρει για το εξωτερικό. Προδόθηκε όμως το σχέδιό του και πιάστηκε σε ένα καφενείο στην Πάτρα. Μαζί του είχε και τα ναπολεώνεια, τα οποία κατασχέθηκαν και επιστράφηκαν στον κάτοχό τους. Πέρασε από κακουργιοδικείο και καταδικάστηκε σε είκοσι χρόνια πρόσκαιρα δεσμά. Λόγω της καλής του συμπεριφοράς, στη φυλακή κάθισε δεκαπέντε χρόνια και μετά την απόλυσή του πραγματοποίησε το ταξίδι του στην Αμερική.
Τα τελευταία χρόνια του δούλεψε ως μυλωνάς στο χωριό Άγιος Δημήτριος (Μαρινάκι) Ήλιδας και είχε βαπτίσει τον αείμνηστο Ανδρέα Γιαννόπουλο από τον Άγιο Δημήτριο.
Φώτο Ηλίας Τουτούνης Μονή Νοτενών & τάφος Πανόπουλου
Πηγή:www.antroni.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου