Ριζοβούνια Ωλονού, Πηνειός (drone)

Βρεθήκαμε στα ΝΔ ριζοβούνια του Ερύμανθου (Ωλονού) και στον Πηνειό ποταμό από τα Καλύβια (Κάρες) της Βερβινής ως τους Μυκηναϊκό τάφους πέρα που σκαπετάει.

Απογείωση του drone από το Εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία πάνω από την Κερέσοβα την Δευτέρα 29 Αυγούστου 2022 για το www.antroni.gr

Αρχικά το στείλαμε πάνω από το βουνό Γερακάρι, στον αγαπημένο μας οικισμό Ντιναίικα, όπου φαίνονται απέναντι το χωριό  Κακοτάρι, το Κακοταροβούνι – Σκιαδοβούνι και ο Αρχαίος Ναός (Παλαιοχριστιανική Νοτενών) στην κορυφή, το φράγμα του υδροηλεκτρικού και δίπλα το παλαιό πέτρινο Γεφύρι του Πηνειού, το Πανόπουλο, η Κάπελη και παρακάτω το Μυκηναϊκό νεκροταφείο στην Παλιομποκοβίνα.

Επίσης δείχνουμε το Κάστρο της Οχιάς, την Κοιλάδα Σταυράκη που εκεί σώζεται ακόμη ερείπια αρχαίου οικισμού και από πάνω βρίσκεται η Σπηλιά του Τουρκοπαναή (Μπελογιάννη) που οι πεζοπόροι δυσκολεύονται να εντοπίσουν, ο Πηνειός Ποταμός, τα Ντιναίικα, το Γεφύρι Πετρωτό, τα Καλύβια (Κάρες) της Βερβινής, το Μισοβούνι, το χωριό Τσίπιανα, δεξιότερα το Σπήλαιο Αμαρκιανού και τέλος το χωριό Κερτίζα.

Μην περιμένετε επαγγελματικό βίντεο…, εμείς όπως είπαμε είμαστε του βυθού και όχι των αιθέρων αλλά σιγά –σιγά θα βελτιωνόμαστε.

Γυναικείο Κίνημα και παιδικός κινηματογράφος. Επιρροές και ανάπτυξη του φαινομένου στην Αμαλιάδα του Μεσοπολέμου. Η περίπτωση της Μαρίκας Μπότση – Τσαπαλίρα και του Νίκου Μπελογιάννη

Γράφει: η Πουλχερία Γεωργιοπούλου

Για να φτάσουμε στα εορταστικά 25χρονα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για παιδιά και νέους είχε προηγηθεί σχεδόν ένας ολόκληρος αιώνας περιπετειών και αντιδράσεων ώστε να υπάρξει καταρχήν κινηματογράφος για παιδιά, που μέσω μιας δύσκολης εξελικτικής πορείας και με τον επίμονο αγώνα φωτισμένων ανθρώπων να μετατραπεί στη συνέχεια σε ένα ζωντανό εκπαιδευτικό εργαλείο, δηλαδή, μέσα από ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινότητα οι μαθητές όλων των βαθμίδων γίνονται οι ίδιοι δημιουργοί  παιδικού και νεανικού κινηματογράφου.

Πολύτιμος αρωγός στην παρούσα έρευνα στάθηκε  η έκδοση από το  Διεθνές  Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας  της ιστορικής μελέτης με τίτλο  « Όταν ο κινηματογράφος πήγε στο ελληνικό σχολείο και γύρισε με κλάματα» - Το χρονικό της “ταραγμένης” σχέσης του κινηματογράφου με τη δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα από το 1900 ως το 1997.

Σήκω απάνου Γιάννο μου

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΟΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΟΡΕΙΝΗ ΗΛΕΙΑ

Τουτούνης Ηλίας

Με το όνομα Κάστρο της Οχιάς της Οβριάς ή Ωριάς αποκαλούνται πολλά κάστρα στην Ελλάδα και μεταξύ αυτών και τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου αλλά και οικισμού στην Ηλεία. Το όνομα του οικισμού ήταν Οxivuni (Οξυβούνι). Η θέση βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αχαΐας και Ηλείας, στο νοτιοδυτικό άκρο του Ερυμάνθου, που αποκαλείται Σκιαδοβούνι, ενδιάμεσα στα χωριά Κακοτάρι, Τσίπιανα, Κερέσοβα και στον συνοικισμό Ντιναίικα.

Η ακρόπολη βρίσκεται χτισμένη στην κορυφή ενός πετρώδους λόφου, Ενώ στους πρόποδες του λόφου υπάρχουν ερείπια κατοικιών εκκλησιών και νεκροταφείου, στην ευρύτερη περιοχή έχουν ανεβρεθεί νερόμυλοι οθωμανικής περιόδου και σε κοντινή θέση έχουν βρεθεί τα ερείπια ναού του Απόλλωνα.

Η λαϊκή παράδοση το αναφέρει ως «Κάστρο της Οχιάς» ή «Κάστρο της Ωριάς». Κατά μία εκδοχή οι κάτοικοι για να αποτρέψουν τις συχνές επιδρομές στο φρούριο έτρεφαν δηλητηριώδεις οχιές που στη συνέχεια και με τη βοήθεια της κλίσης του εδάφους τις εκσφενδόνιζαν κατά των εισβολέων, τότε αυτές όταν προσγειώνονταν επάνω στους επιτιθέμενους τους δάγκωναν και τους διοχέτευαν δηλητήριο.

Το Οξυβούνι, ως κάστρο, αναφέρεται για πρώτη φορά σε έναν κατάλογο των Πελοποννησιακών κάστρων του έτους 1450 με το όνομα «Οeszugni». Αυτός ο κατάλογος, ο οποίος ήταν άγνωστος έως το 1979, δημοσιεύθηκε από τον ερευνητή Fenster, στο Βyza- ntinische Zeitschrift (τ. 72, 1979, σ. 329 & εξ.). Ο ερευνητής αυτός, αν και συσχετίζει το κάστρο «Οes zugni» με άλλους γνωστούς καταλόγους, όπως με εκείνον του Hopf του έτους 1467, στον οποίο απαντάται το Οξυβούνι με το όνομα «Cusi- beni» (Βλ. Hopf 1873, σ. 206) και με τον κατάλογο του Carile του έτους 1469, στον οποίο το Οξυβούνι απαντάται με το όνομα «Chosivuni» (Βλ. Carile 1968, σ. 99), εντούτοις το θεωρεί αταύτιστο. Τον κατάλογο αυτό των Πελοποννησιακών κάστρων, του έτους 1450, στο σημείο που αφορά τα Ηλειακά κάστρα, τον παραθέτουμε στην συνέχεια για θεμελίωση των παραπάνω και αφορούν τα κάστρα τα οποία ο ίδιος ο Fenster τα τοποθετεί στην Ηλεία.

Το κάστρο Οξυβούνι, όμως, το συνάντησε ο συγγραφέας τούτης της μελέτης και σε έγγραφα Βενετικά που αναφέρονται στην περιοχή της Ηλείας κατά τη διάρκεια του πρώτου Βενετοτουρκικού πολέμου. Σ’ αυτά τα έγγραφα θα αναφερθούμε στην συνέχεια.

Το Οξυβούνι μέσα από Βενετικά κείμενα του 1465/66. Η παρουσία του στον Α΄ Βενετοτουρκικό πόλεμο

Εντοπίσαμε δύο Βενετικά έγγραφα που αναφέρονται στο Οξυβούνι. Το ένα λέει, με υπογραφή του επιτετραμμένου της Βενετίας στη Μεθώνη προς τον Δόγη προφανώς της Βενετίας (ό. π.), ότι ο κυβερνήτης του Χελιδονίου Δονάτος Κιβράνης του έστειλε επιστολές στις οποίες του γράφει ότι «...πολλά από εκείνα τα μέρη του Χελιδονίου θέλουν να παραδοθούν στη εξοχότητά σας και ήδη δέχθηκε μερικά και μου ζητάει την άδεια να δεχθεί και άλλα. Με γράμμα μου, του έδωσα την άδεια να το πράξει ... Σας πληροφορώ επί πλέον ότι ήδη, ήρθε εδώ ένας Τούρκος, ο οποίος ήταν Σούμπασης (διοικητής ) στο Loxivuni,

Το Οξυβούνι κάστρο και μεγάλο χωριό της Ηλείας σύμφωνα με το Οθωμανικό κατάστιχο 1/ 14622 του έτους 1461/ 63

Επιπλέον θέλουμε να παρατηρήσουμε ότι το κάστρο Οξυβούνι το συναντάμε για πρώτη φορά στον παραπάνω κατάλογο του Fenster και όχι νωρίτερα, π.χ. στους χωρογραφικούς πίνακες του Hopf των ετών 1364 (Hopf, 1873, σ.139).Το κάστρο Οξυβούνι, όμως, το συνάντησε ο συγγραφέας τούτης της μελέτης και σε έγγραφα Βενετικά που αναφέρονται στην περιοχή της Ηλείας κατά τη διάρκεια του πρώτου Βενετοτουρκικού πολέμου. Σ' αυτά τα έγγραφα θα αναφερθούμε στην συνέχεια.

Εντοπίσαμε δύο Βενετικά έγγραφα που αναφέρονται στο Οξυβούνι. Το ένα λέει, με υπογραφή του επιτετραμμένου της Βενετίας στη Μεθώνη προς τον Δόγη προφανώς της Βενετίας (ό. π.), ότι ο κυβερνήτης του Χελιδονίου Δονάτος Κιβράνης του έστειλε επιστολές στις οποίες του γράφει ότι «...πολλά από εκείνα τα μέρη του Χελιδονίου θέλουν να παραδοθούν στη εξοχότητά σας και ήδη δέχθηκε μερικά και μου ζητάει την άδεια να δεχθεί και άλλα. Με γράμμα μου, του έδωσα την άδεια να το πράξει...

Ο θρύλος του Θεοδόση Βασιλόπουλου από τα Τσίπιανα

Η Νίκη στεφανώνει τον ροπαλοφόρον Ηρακλή στο μετάλλιο
του 1891 που ο έδωσε στον Τσιπιαναίο πρωταθλητή, ο «Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος» 

O Θεοδόσης Βασιλόπουλος γεννήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1850 στα Τσίπιανα Ηλείας της σημερινής περιφέρειας Λασιώνος του δήμου Αρχαίας Ολυμπίας.

Ήταν ένας πολύ δυνατός και γεροδεμένος άνθρωπος που όπως μάθαμε[1], σήκωσε στον ώμο του έναν φορτωμένο γάιδαρο και τον πέρασε από τη μια όχθη στην άλλη του κατεβασμένου ποταμού.

Επίσης ο Θεοδόσης, κέρδισε το άλεσμα σε στοίχημα με το μυλωνά αφού σήκωσε τη βαριά μυλόπετρα[2] (το λιθάρι) στο νερόμυλο του Κουτούπη[3].

Ένας πρόγονος του γνωστού μας Νίκου Μπελογιάννη από τα Τσίπιανα, που γνώριζε την υπερδύναμη του συγχωριανού του, τον προέτρεψε και μετέβησαν μαζί στην Πάτρα προκειμένου ο Θεοδόσης να αγωνιστή σε αγώνες που διοργάνωνε ο «Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος» (η σημερινή Παναχαϊκή), το 1891.

«Μάθανε ότι απαυτωνόμαστε πλακώσανε κι οι γύφτοι»

Η πόρτα με υπέρθυρη παράσταση του ιστορικού σπιτιού του Τουρκοπαναή Μπελογάννη στα Τσίπιανα που φωτογράφισε  ο Αρχιτέκτονας Αργύρης Πετρονώτης το 1956

Μετά την δημιουργία των Καλλικρατικών δήμων στην Ηλεία, οι άνθρωποι του κάμπου που όπως έχουμε ξαναγράψει, έχουν στρέψει τις παρωπίδες τους προς τη θάλασσα και θεωρούν τους βουνίσιους, ανθρώπους κατώτερου θεού ή αν θέλετε τα βαρίδια που θα ήθελαν να απαλλαγούν μια για πάντα.
Γι’ αυτό τον λόγο και για διαφόρους άλλους, απαξιώνουν με παντοίους τρόπους τον τόπο μας και με τις γερασμένες και μολυσματικές τακτικές τους οδηγούν τους συμπατριώτες μας στην σταδιακή εγκατάλειψη των ορεινών χωριών. Αυτό διαπιστώνεται κυρίως στο δήμο Αρχαίας Ολυμπίας αλλά και στους άλλους δύο δήμους Ήλιδας και Πύργου, που είχαν την ατυχία, να συμπεριληφθούν στις τάξεις τους ορεινά χωριά του Οροπεδίου Φολόης (Κάπελης) και χωριά του Ερυμάνθου.
Η συνεχιζόμενη τεράστια απαξίωση των ορεινών χωριών, φαίνεται να προήλθε από την επόμενη μέρα που επικράτησαν οι Καλλικρατικοί δήμοι. Τότε μεγάλος όγκος πληθυσμού από τα βουνά, μεταδημότευσε προς τον τόπο κατοικίας τους, τις μεγάλες πόλεις.
Αυτή την αδυναμία την αντιλήφθηκαν «οι άρπαγες» ή αν θέλεται «οι αχόρταγοι» του κάμπου της Ηλείας, κατάλαβαν ήδη ότι δεν έχουν μεγάλο συμφέρον από τους λίγους ψήφους που απέμειναν και εγκατέλειψαν εντελώς τα πανέμορφα χωριά μας.
Σε αυτό συνέβαλε σημαντικά και η οικονομική κρίση και μαζί μ’ όλα τ’ άλλα κακά που επήλθαν στον τόπο μας, τα χωριά μας δυστυχώς όχι μόνον ερήμωσαν, αλλά έχασαν και τη ζωντάνια τους.
Οι εναπομείναντες κάτοικοι αντί να συσπειρωθούν, να πάρουν τα πάνω τους και να ανατρέψουν την καταρρέουσα κατάσταση, παραδόθηκαν αμαχητί.
Το κακό αυτό πρέπει να πάρει τέλος και για να ανατραπεί μπορεί μόνον εάν οι κυβερνώντες, εντοπίσουν την ουσία του προβλήματος που οδηγεί μαθηματικά στην πλήρη διάλυση των ορεινών χωριών. Χρειάζεται δηλαδή εγρήγορση ώστε να προχωρήσουν άμεσα στην δημιουργία ορεινών δήμων.
Η γνωστή παροιμία του τίτλου δεν έχει ως σκοπό να θείξει την ευαίσθητη κοινωνική ομάδα των ρομά. Μακριά από μας ρατσιστικά τερτίπια και ιδιαίτερα με αυτούς τους πονεμένους ανθρώπους που πολλοί είναι διαχρονικοί μας φίλοι.
Αναφερόμαστε στους άλλους, τους «γυφτοκατσαπλιάδες» που ως πλανόδιοι έμποροι παλαιών αντικειμένων, πήραν σβάρνα τα χωριά και αφού ζήλεψαν την δόξα των προηγούμενων δήμων, ήλθαν ν’ αποτελειώσουν το έργο τους και να μας τ’ αρπάξουν όλα, μαζί και την ψυχή μας.
Τ’ ακούτε ωρέ πατριώτες ο ένας βγάζει το μάτι του αλλουνού και κατόπιν παραπονιόμαστε γιατί όλη η Ελλάδα σκούζει: «Ο καλύτερος…κ.λπ.».
Όταν μάθαμε (πριν λίγες μέρες) ότι έφυγαν από το γειτονικό χωριό τα Τσίπιανα, εκατό και πλέον λαογραφικά αντικείμενα προς το νεοσύστατο λαογραφικό μουσείο της Αγίας Μαύρας του δήμου Πηνειού, ουρλιάξαμε δυνατά (στα κοινωνικά δίκτυα) με όλη την δύναμη της ψυχή μας.

Κακοκαιρία πλήττει για πολλές μέρες την Ορεινή Ηλεία

Αντρώνι, φωτο: Ντίνος Κότσαλης 

Από τις 6 Γενάρη η κακοκαιρία πλήττει την Ορεινή Ηλεία και κυρίως τα χωριά, Κερτίζα, Τσίπιανα, Βερβινή, Δίβρη, Μοστενίτσα, Νουσά αλλά και τα χαμηλότερα σε υψόμετρο, Αντρώνι, Κούμανι, Γιάρμενα, Πέρσαινα Κακοτάρι, Γούμερο, Μποκοβίνα.

Σήμερα διακόπηκε και η κυκλοφορία στην Ε.Ο. 111 στα Τριπόταμα, με εγκλωβισμένα φορτηγά και αυτοκίνητα.

Οι πυκνές χιονοπτώσεις και στη συνέχεια ο πάγος που ακολουθεί έχουν δημιουργήσει πολλά προβλήματα στους κατοίκους.

Ο πρόεδρος του ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΗΛΕΙΑΣ κ. Κώστας Θεοδωρόπουλος δήλωσε στην εφημερίδα ΠΡΩΤΗ: «Δεν υπάρχουν ζωοτροφές –θα χαθεί το ζωικό κεφάλαιο»

Μνημόσυνο ύστερα από 59 χρόνια για 5 παιδιά από τα Τσίπιανα

Ήταν απόγευμα του Σαββάτου στις 24 Νοεμβρίου του 1956, όταν «έσκασε» η χειροβομβίδα στα χέρια των  πέντε μαθητών που έκοψε το νήμα της ζωής τους.

Βασίλειος Γ. Φιλιππόπουλος - ετών 6,

Νικόλαος Γ. Φιλιππόπουλος - ετών 9,

 Κανέλλος Λ. Στρεμπέλιας - ετών 8,

 Μεγακλής Δ. Κορμπάκης ετών 8,

Τριαντάφυλλος Αν. Τριανταφυλλόπουλος - ετών 7.

 Το ρολόι έγραφε 4:30 περίπου το απόγευμα…

Τα παιδιά σχόλασαν από το σχολείο αλλά δεν επιστρέφουν στα σπίτια τους. Μαζί τους βρέθηκε και ο μικρός αδελφός των δυο πρώτων, ο Χαράλαμπος - 3 ετών . Συγκεντρώνονται γύρω από ένα μεγάλο πουρνάρι, στην περιοχή του «Αγιάννη» (κοντά στο νεκροταφείο) όπου μέσα στην κουφάλα του δέντρου βρίσκουν ένα άγνωστο «παιχνίδι», τη χειροβομβίδα. Δεν ήξεραν τι είναι και όπως ήταν φυσικό άρχισαν να το περιεργάζονται. Μεταφέρονται πιο πέρα όπου κατάφεραν και τράβηξαν από τη θέση της την περόνη με αποτέλεσμα ο χρόνος για τα παιδιά να σταματήσει εκεί. Σείστηκε το χωριό από τη βροντή, πέντε παιδιά νεκρά και ο Χαράλαμπος, ο πιο μικρός που στεκόταν λίγο απόμακρα, σοβαρά τραυματισμένος. Τον μετέφεραν στο Νοσοκομείου του Πύργου και κατόπιν στην Αθήνα, για να σώσουν το πόδι του. Το πόδι σώθηκε, με μικρή δυσκολία στο περπάτημα, αλλά δεν έπαψε ποτέ να μην θυμάται  αυτή την αποφράδα μέρα. Έφυγε από τη ζωή, στις 18 Σεπτεμβρίου του 2010, σε ηλικία 57 ετών.